تاثیر تراکم کاشت و نسبت های کشت مخلوط گیاهان علوفه ای یک ساله با جو بر عملکرد علوفه در شرایط دیم

به منظور بررسی اثر تراکم و نسبت های مختلف کاشت بر عملکرد کمی و کیفی علوفه در زراعت مخلوط گیاهان علوفه ای یک ساله با جو ، چهار آزمایش مستقل به مدت دوسال در ایستگاه های تحقیقاتی دیم مراغه، زنجان، کردستان ، کرمانشاه و لرستان انجام گرفت. آزمایش ها در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با ‮‭16‬ تیمار در سه تکرار اجراشد. در هر آزمایش مستقل یکی از چهار گیاه علوفه ای خلر، نخود علوفه ای، ماشک گل خوشه ای و ماشک مجاری به همراه جو کشت گردید. تیمارهای مورد بررسی ترکیبی از پنج سطح تراکم ،‮‭100‬ ،‮‭150‬ ،‮‭200‬ ،‮‭300 250‬ دانه در مترمربع ‭(D‬1 ، D2 ، D3 ، D4 و D5 ) گیاهان علوفه ای و چهار نسبت بذور این گیاهان ( 0 : ،‮‭25 100‬ : ،‮‭50 : 50 75‬ و ‮‭0 : 100‬ ) در کشت مخلوط با جو بودند. در نتایج تجزیه مرکب داده های هریک از آزمایش های مستقل، اثر محیط، تیمار و تیمارا محیط بر میانگین عملکرد علوفه تر، خشک و پروتیین خام در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. در هر چهار آزمایش، بیشترین و کمترین مقادیر عملکرد علوفه تر و خشک به ترتیب از تیمارهای کشت خالص جو و کشت خالص گیاه علوفه ای با تراکم ‮‭100‬ دانه در مترمربع به دست آمد. مقادیر عملکرد ماده خشک تیمارهای کشت مخلوط با جو در تمامی گیاهان علوفه ای و تراکم ها، بیشتر از کشت خالص گیاهان علوفه ای در تراکم های مشابه بود، به طوری که این تفاوت در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. دامنه تغییرات میانگین عملکرد ماده خشک در تراکم های کشت خالص خلر از ( ‮‭2/96 4/03‬ )، نخودعلوفه ای( ‮‭2/17 3/86‬ )، ماشک گل خوشه ای(‮‭2/22 3/26‬ ) و ماشک مجاری ( ‮‭2/19- 3/69‬ ) تن در هکتار متفاوت بود. در هر چهار آزمایش بین تیمارهای کشت مخلوط و هم چنین بین تیمارهای کشت مخلوط گیاهان علوفه ای و کشت خالص جو، از نظر میانگین عملکرد پروتیین خام تفاوت معنی دار نبود. نتایج تجزیه مرکب آزمایش ها نشان دادکه، نسبت های کشت %‮‭75‬ خلر + %‮‭25‬ جو در تراکم %‮‭75‬ ، D5 نخود علوفه ای+ %‮‭25‬ جو در تراکم %‮‭50‬ ، D4 ماشک گل خوشه ای + %‮‭50‬ جو در تراکم D5 و %‮‭75‬ ماشک مجاری+ %‮‭25‬ جو در تراکم D3 به ترتیب با میانگین ‮‭0/78‬ ، ‮‭86‬/،‮‭0/78 0‬ و ‮‭0/76‬ تن در هکتار پروتیین خام و ‮‭03‬/،‮‭08 1‬/،‮‭1/08 1‬ و ‮‭1/03‬ نسبت برابری زمین نسبت به سایر نسبت های کشت برتری دارند. واژه های کلیدی: گیاهان علوفه ای یکساله، کشت مخلوط درهم، تراکم بوته