زیست انباشتگی سرب در برخی از گیاهان مرتعی پیرامون بزرگراه رزن - همدان

نظر به افزایش روزافزون راههای حمل و نقل زمینی و ازدیاد وسایل نقلیه موتوری در سراسر جهان اکنون مناطق وسیعی از محیط زیست در معرض آلودگی به سرب حاصل از وسیله نقلیه موتوری میباشد. ذرات سرب منتشره از اگزوز اتومبیلها به دو طریق گیاهان محیط اطراف جاده ها را آلوده میسازند. یکی رسوب بر روی شاخ و برگ گیاه از اتمسفر و دیگری رسوب بر سطح خاک و جذب آن بوسیله ریشه گیاهان و انتقال آن به اندامهای فوقانی است. گیاهان توان انتقال مقادیر زیادی از محلول خاک را به داخل پیکره خود دارند. این محلول از میان ریشه وارد آوندهای آن شده و توسط فرآیند تعرق به صورت بخار آب خالص از بر گها خارج م یگردد. در طول این فرآیند آلاینده های موجود در آب خاک جذب گیاه می شوند و در گیاه تجزیه و یا متوقف شده, یا توسط فرآیند تعرق از برگها بصورت بخار خارج می شوند( ٥). بنابراین تبخیر و تعرق از قسمتهای هوایی گیاه، حرکت محلول جذب شده را از میان گیاه به حداکثر م یرساند و میزان تجمع آلاینده ها؛ بخصوص عناصر سنگین, میتواند هزارها برابر غلظت آنها در خاک گردد. پتانسیل یک گیاه برای تجمع عناصر سنگین بستگی به توان سازگاری گیاه و توان فرا انباشتی آن دارد. بنابراین برای فهم و مکانیسم جذب عناصر مطالعه فیزیولوژی آن که شامل جذب فعال، انتقال بداخل ریشه، ساقه و برگ و تجمع بیولوژیکی در اندا مهای ویژه م یشود, بسیار ضروری است. برای نمونه، در خا کهایی که لایه های بالایی آنها آلوده است، گون ههای با ریش ههای کم عمق در جذب موثرتر هستند, در حالیکه گیاهان با ریش ههای عمیق برای آلودگی عمقی کارساز هستند( ٥). بطور کلی, گیاهان مرتعی کنار بزرگراه که مورد استفاده دا مها قرار م یگیرند، با جذب سرب از محیط اطراف, در معرض آلودگی به این عنصر سمی قرار دارند. علاوه بر آسیبهایی که به خود گیاه وارد می شود, با تغذیه حیوانات و در پی آن تغذیه انسان از این حیوانات، زنجیره غذایی در خطر آلودگی به سرب قرار گرفته و امنیت زیستی اکوسیستم را به مخاطره می اندازد