ارزیابی مقاومت به بیماری سفیدک سطحی در جمعیت های اسپرس ‭Onobrychis sativa - ‬استان زنجان

در این تحقیق بمدت4 سال مقاومت به بیماری سفیدک سطحی در ‮‭40‬ جمعیت اسپرس تحت شرایط محیطی استان زنجان در مزرعه آزمایشی مورد ارزیابی قرار گرفت. قارچ ‭L. taurica ‬بعنوان عامل بیماری سفیدک سطحی اسپرس در استان زنجان شناخته شد. در بررسی های مزرعه ای سال دوم، بیماری بمیزان کم و پراکنده در اواخر چین دوم و آلودگی بالا بر روی چین سوم مشاهده شد. کلیه ارقام مورد بررسی با درجات مختلفی علایم بیماری را نشان دادند. پایین ترین میانگین میزان و شدت بیماری بترتیب 6/%‮‭53‬ و 1/%‮‭19‬ بروی جمعیت شماره ‮‭43‬-ارومیه (اشنویه) بعنوان جمعیت متحمل مشاهده شد و 6 جمعیت نیز در گروه نیمه حساس قرار گرفتند. عدم مشاهده بیماری در مزرعه آزمایشی در سال سوم (‮‭89‬) را میتوان به تاثیر شرایط آب و هوایی منطقه و یا شسته شدن اسپورهای قارچ از سطح گیاه توسط آبیاری بارانی ربط داد. در سال چهارم (‮‭90‬) عدم ظهور بیماری تا اواسط شهریور ماه در مزارع آزمایشی و کاهش شدت بیماری نسبت به سال ‮‭88‬ می تواند به علت تاثیر عوامل محیطی یا استفاده از آبیاری قطره ای در افزایش تعداد چین ها از سه به چهار و عدم ایجاد علایم بروی بوته های اسپرس در مدت کوتاهی پس از چین مرداد ماه باشد. ارزیابی جمعیت های اسپرس نشان داد که دو جمعیت ‮‭43‬-ارومیه (اشنویه) و جمعیت ‮‭26‬-اصفهان (کبوترآباد) با میانگین شدت بیماری بین 0 تا ‮‭25‬ درصد بعنوان متحمل، ‮‭33‬ جمعیت نیز شامل جمعیت ‮‭39‬-پلی کراس (موسسه ت ج م) بین ‮‭25‬ تا ‮‭50‬ درصد به عنوان جمعیت های نیمه حساس، و پنج جمعیت نیز در گروه حساس با شدت بیماری بین ‮‭50‬ تا ‮‭100‬ درصد قرار گرفتند. بعلاوه جمعیت ‮‭43‬-اشنویه و جمعیت ‮‭26‬-اصفهان عملکرد تولید علوفه و پروتیین برگ بالایی را نسبت به اکثریت جمعیت های مورد مطالعه در سال های تحقیق متناسب با شرایط محیطی استان زنجان داشتند. که در برنامه های آتی بعنوان انتخاب رقم اسپرس مقاوم به سفیدک سطحی مدنظر قرار گیرند. لغات کلیدی: گیاهان علوفه ای، ‭Onobrychis sativa‬، قارچ ‭L. taurica ‬سفیدک سطحی