تدوین خطوط راهنمای تعیین پتانسیل و ارزیابی خسارت سن معمولی گندم ‭Eurygaster integriceps Put‬

انسان به منظور بدست آوردن محصول بیشتر، عوامل زنده و غیر زنده تاثیرگذار در تولید محصول را در اکوسیستم های زراعی گندم و جو کشور، بطور مداوم تغییر می دهد. شناخت این عوامل و روابط متقابل بین آنها در حفظ تعادل کمی و کیفی گونه های تشکیل دهنده ی اکوسیستم های مذکور اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از مهم ترین عوامل زنده خسارت زا روی محصول گندم، سن معمولی گندم ‭Eurygaster integriceps put. (Het. Scutelleridae) ‬می باشد. این آفت قدیمی ترین و مهم ترین آفت گندم و جو در ایران و بسیاری از کشورهای منطقه ‭Palearctic ‬است. خسارت کم ی سن گندم شامل صدمه به برگ، خشک شدن جوانه مرکزی، سفید شدن وخشک شدن سنبله ها و یا قسمتی از آنها توسط سن مادر و خسارت کیفی شامل سن زدگی دانه ها توسط پوره ها و سن های نسل جدید و کاهش خاصیت نانوایی می باشد. در این پروژه، در منطقه قزوین 5 رقم گندم آبی انتخاب و خطوط راهنمای تعیین پتانسیل و ارزیابی مرتبط با خسارت کمی و کیفی سن معمولی گندم، جهت کاربرد توسط کارشناسان بیمه محصولات کشاورزی تدوین گردید. مبنای محاسبات خسارت کمی و کیفی به محصول، آستانه زیان اقتصادی (نرم مبارزه) با سن گندم تعیین شد. با توجه به نتایج بهصدست آمده، خسارت کمی در ارقام گندم پیشتاز، مهدوی، شهریار، زرین و الوند به ترتیب 8/،‮‭4 332‬/،‮‭4 294‬/،‮‭226/4 255‬ و ‮‭227/2‬ کیلوگرم در هکتار برآورد گردید. همچنین خسارت کیفی در ارقام گندم مذکور به ترتیب ،‮‭20520‬ ،‮‭14130‬ ،‮‭46620 7200‬ و ‮‭20520‬ هزار ریال در هکتار برآورد شد. واژهصهای کلیدی: سن گندم، خسارت کمی، خسارت کیفی، بیمه.