مطالعه نوسانات جمعیت کرم گلوگاه انار ، ‭Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyralidae) ‬و عوامل زنده و غیرزنده کنترل کننده جمعیت آن روی انار و انجیر

کرم گلوگاه انار، ‭Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyrallidae) ‬، مهمترین آفت باغ های انار در ایران و سایر کشورهای تولید کننده این میوه است. با توجه به اهمیت اقتصادی و پلی فاژ بودن آفت، مطالعه بیولوژی و سایر خصوصیات شب پره کرم گلوگاه انار می تواند گامی موثر در جهت شناخت هرچه بیشتر زوایای زندگی حشره و اجرای موفقیت آمیز برنامه روی مدیریت تلفیقی ‭(IPM) ‬با آن باشد. بنابراین بررسی های تکمیلی زیست شناسی، خسارت و نوسانات جمعیت آن در مناطق انار کاری استان خراسان رضوی طی سال های ‮‭1386-90‬ مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده از قفس های حاوی میوه های آلوده انار مشخص شد که اولین حشرات کامل زمستانگذران از اردیبهشت لغایت اوایل خرداد ظاهر می شوند. همچنین مقایسه شکار در مناطق مختلف نشان می دهد که بطور نسبی بیشترین شکار و بعبارتی بیشترین پرواز حشرات کامل کرم گلوگاه انار در ماههای تیر، مرداد و شهریور می باشد. علاوه بر کرم گلوگاه انار ، کرم به نیز به عنوان آفت میوه های انار در این استان محسوب می گردد. تحقیقات انجام شده در مناطق مختلف نشان می دهد که میزان خسارت درختان انار بین ‮‭1/5‬ تا ‮‭38/2‬ درصد متغیر بوده و بیشترین خسارت آفت بر اساس مشاهدات در منطقه بردسکن، مربوط به نسل سوم می باشد. همچنین جهت بررسی نوسانات جمعیت آفت کرم گلوگاه انار، تله های نوری و فرومونی سنتتیک فاقد کارایی بوده و فقط تله فرومونی طبیعی قابل توصیه می باشد. برای اولین بار در کشور زنبور پارازیت شفیره کرم گلوگاه انار، ‭Exeristes roborator (Fabricius) (Ichneumonidae: Pimplinae)‬، ازباغات انار کاشمر جمع آوری و گزارش گردید. واژه های کلیدی: انار، کرم گلوگاه ، ‭Ectomyelois ceratoniae‬، زیست شناسی، خسارت، نوسانات جمعیت