بررسی و انتخاب لاین های نخود متحمل به سرما در خزانه بین المللی ‭(2011-CICTN)‬

به منظور یافتن ژنوتیپ های متحمل به سرما، پر محصول و سازگار با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر کشور یک آزمایش بین المللی تحت نام اختصاری ‮‭2011‬‭-CICTN ‬در سال زراعی ‮‭1389-90‬ در ایستگاه های دیم کردستان، ارومیه، مراغه و زنجان انجام شد. این آزمایش با ‮‭41‬ لاین ارسالی از مرکز ایکاردا شامل ‮‭40‬ لاین متحمل به سرما و یک لاین حساس به سرما (‮‭533‬ ‭ILC) ‬در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار به مدت یکسال زراعی در ایستگاه های یاد شده اجرا گردید. در این بررسی عملیات اجرایی به طور معمول انجام و یادداشت برداری های لازم شامل تعداد بوته سبز شده قبل و بعد از یخبندان، میزان تحمل به سرما، تعداد روز از کاشت تا %‮‭50‬ گلدهی، ارتفاع بوته، میزان حساسیت به بیماری برق زدگی، تعداد روز از کاشت تا رسیدگی صورت گرفت. پس از رسیدگی و برداشت آزمایشات، وزن ‮‭100‬ دانه و عملکرد برای هر واحد آزمایشی اندازه گیری و ثبت گردید. محاسبات آماری داده های خام شامل تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات به طریق آزمون حداقل تفاوت معنی دار ‭(LSD) ‬انجام شد. نتایج نشان داد که در خزانه مورد بررسی برای تحمل به سرما تنوع ژنتیکی وجود داشت و تعدادی از لاین های مورد مطالعه از عملکرد خوبی در شرایط تنش سرما برخوردار بودند. لاین های برتر این بررسی از جمله ‭FLIP‬‮‭71-08‬C، ‭FLIP‬‮‭62-08‬Cو ‭FLIP‬‮‭166-06‬‭C ‬برای بررسی های بیشتر در آزمایشات سال آینده منظور شدند. کلمات کلیدی: نخود زراعی ‭(Cicer arietinum L.)‬، آزمایشات بین المللی، تنش سرما، عملکرد دانه.