بررسی ارزش رجحانی گونه های مرتعی و رفتار چرایی دام در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (بندرعباس- گزشحنه)

لازمه برنامهریزی و مدیریت مرتع و دام، شناخت رفتار چرایی و ارزش رجحانی گیاهان یک مرتع است زیرا که گونههای مرتعی در هر یک از ماه های فصل چرا ارزش چرایی معینی دارند و دام چرنده نیز در مقاطع زمانی مختلف فصل چرا و نیز در مکان های مختلف عرصه چرا از جمله درجات شیب و ناهمواری ها از خود رفتار چرایی خاصی بروز میدهد. این بررسی به منظور تعیین ارجحیت چرای دام بر روی گونه های مهم و تعیین رفتار چرایی دام از سال ‮‭1385‬ به مدت چهار سال در منطقه زمین سنگ در مختصات جغرافیایی ‮‭27‬ درجه و ‮‭22‬ دقیقه و ‮‭45‬ ثانیه عرض شمالی و ‮‭56‬ درجه و ‮‭50‬ دقیقه و 3 ثانیه طول شرقی جاده بندرعباس- جاسک انجام شد. ارزش رجحانی گونهها به روش درصد بهره برداری و زمان سنجی و رفتار چرایی دام از طریق دستگاه موقعیت یاب جغرافیایی تعیین شد. نتایج بررسی رفتار چرایی دام نشان داد که در طی سال های مورد بررسی بین ‮‭31‬ تا ‮‭39‬ درصد از زمانی که دام در مرتع حرکت می کند به چرا اختصاص داشته است. تعداد 5 گونه دایمی ‭Aeluropus littoralis ‬، ‭Atriplex leucoclada ‬، ‭Alhagi graecorum ‬، ‭Desmostachya bipinata ‬و ‭Halocnemum strobilaceum ‬مورد چرای دام واقع شد. این گونه در تمامی پنج سال بهمراه گونه هایی چون ‭Suaeda fruticosa‬، ‭Taverniera spartea ‬، ‭Tamarix sp. ‬و ‭Lycium shawii ‬در مرتع موجود مورد چرا واقع شدند. گونه های ‭Halocnemum strobilaceum ‬و ‭Desmostachya bipinnata ‬جز گونه های با تراکم زیاد و مصرف کم و گونه ‭Atriplex leucoclada ‬جز گونه های با تراکم کم و مصرف زیاد بود. بیش ترین درصد بهره برداری در ماه های مختلف در سال های مورد بررسی از گونه های ‭Aeluropus littoralis ‬، ‭Atriplex leucoclada ‬و ‭Alhagi graecorum ‬و کم ترین درصد بهره برداری از گونه های ‭Halocnemum strobilaceum ‬و ‭Desmostachya bipinnata ‬بود. واژه های کلیدی: ارزش رجحانی، رفتار چرایی، مرتع زمین سنگ (استان هرمزگان)، ‭Aeluropus littoralis ‬، ‭Atriplex leucoclada ‬، ‭Alhagi graecorum ‬، ‭Desmostachya bipinata ‬و ‭Halocnemum strobilaceum