بررسی جامع اکولوژیک رودخانه ها و تالاب های مهم شیلاتی دریای خزر فاز دوم : خلیج گرگان

در این تحقیق بررسی های مربوط به ایکتوپلانکتون، فیتوپلانکتون ، زیوپلانکتون ، بنتوزها و فاکتورهای هیدروشیمی در خلیج گرگان انجام شده است. تعداد 9 ایستگاه در خلیج گرگان و دو ایستگاه در دهانه ورودی از دریای خزر به خلیج گرگان تعیین شده بود. بررسی های مربوط به ایکتیوپلانکتون با استفاده از توربونگو در 6 ایستگاه و بقیه بررسی ها در یازده ایستگاه در سال ‮‭1387‬ انجام شده است. نقشه خلیج گرگان به همراه مختصات جغرافیایی ایستگاهها درقسمت آخر روش کار آورده شده است بیوماس وفراوانی فیتوپلانکتون در ایستگاههای مختلف، ماه های سال و همچنین در فصول مختلف نیز محاسبه شده است که در جدول 1تا 3 در ضمیمه آورده شده است. فاکتورهای هیدروشیمی اندازه گیری شده عبارت بودند از درجه حرارت آب ، هوا، شفافیت، اکسیژن محلول ، اکسیژن خواهی بیولوژیکی، پتانسیل هیدروژن، قلیاییت کربناته، قلیاییت بی کربنات ، قلیاییت کل، سختی کل، سختی کلسیم ، سختی منیزیم ، کلر، هدایت الکتریکی ، شوری ، ازت نیترات ، ازت نیتریتی، ازت آمونیاکی و فسفات که درجدول ‮‭11‬ آورده شده است. دربررسی فیتوپلانکتون ‮‭47‬ جنس متعلق به شاخه های سیانوفایتا ، کلروفایتا ،کرایزوفایتا ، پیروفایتا ، اوگلنافایتا ‭Cyanophyta‬، ‭Cholorophyta‬، ‭Chrysophyta‬، ‭Pyrophyta‬، ‭Euglenapyta) ) ‬گردیده اند که تعداد آنها (فراوانی) در مترمکعب شمارش و بیوماس آنها ( میلی گرم در مترمکعب ) نیز محاسبه شده است . فراوانی شاخه های فیتوپلانکتون در مترمکعب به ترتیب ‮‭6 131/2‬،/‮‭3 1‬،/‮‭9 65‬،/‮‭18‬ ،و ‮‭23/8‬ میلیون عدد بوده است و بیوماس آنها نیز به ترتیب ‮‭308/4‬ ، ‮‭1/9‬ ، ‮‭1358/9‬ ، 1/،‮‭295‬ و ‮‭124/7‬ میلی گرم در مترمکعب بود. حداکثر تعداد مربوط به لپتولینگبایا ‭leptolyngbaya ‬از شاخه سیانوفایتا ‭Cyanophyta ‬و حداقل تعداد مربوط به دیاتومه ‭diatoma ‬از کرایزوفایتا ‭Chrysophyta ‬برآورد شده است که به ترتیب ‮‭84/3‬ و ‮‭0/025‬ میلیون در مترمکعب بوده است. حداکثر و حداقل بیوماس مربوط به ژیروسیگما ‭Gyrosigma (‬کرایزوفایتا ‭Chrysophyta) ‬و تترادرون ‭tetraderon (‬کلروفایتا ‭Cholorophyta ) ‬بود که به ترتیب ‮‭1217/3‬ و ‮‭0/014‬ میلی گرم در مترمکعب برآورد گردیده است. زیوپلانکتون های شناسایی شده متعلق به شاخه های پروتوزوآ ، آرتروپودا ، روتیفرآ ، سیلیوفورا بودند‭. (Protozoa ‬، ‭Arthropoda‬، ‭Rotifera‬، ‭Ciliophora) ‬میانگین بیوماس این شاخه ها به ترتیب ‮‭531/74‬ ، ‮‭30/77‬ ، ‮‭225/07‬ و ‮‭96/26‬ میلی گرم در متر مکعب برآورد شده اند که در مجموع ‮‭883/83‬ میلی گرم در مترمکعب بدست آمده است (جدول 5). حداکثر و حداقل بیوماس کل زیوپلانکتون در ماههای آبان و خرداد به ترتیب ‮‭3446/23‬ و 6 میلی گرم در متر مکعب برآورد شده بود . حداکثر و حداقل فراوانی زیوپلانکتون در متر مکعب نیز در ماههای شهریور و خرداد انجام شده بود که به ترتیب ‮‭48/4‬ و ‮‭0/002‬ میلیون عدد در متر مکعب بودند و میانگین سالانه تعداد در متر مکعب ‮‭8/4‬ میلیون عدد در متر مکعب بوده است(جدول 4 ) . یازده خانواده از جوامع کفزیان (بنتوزها) در خلیج گرگان شناسایی شدند و به تفکیک ایستگاه ها و ماه های سال مقدار بیوماس( گرم در مترمربع) و همچنین تعداد در مترمربع برآورد گردیده است . این یازده خانواده متعلق به سه شاخه ‭(Annelida‬، ‭Mollusca‬، ‭Arthropoda) ‬بودند . در کل برآورد بیوماس کفزیان (بنتوزها) در دی ماه بیشترین مقدار (‮‭42/91‬ گرم در مترمربع) و در اسفندماه کمترین مقدار (‮‭0/6428‬ گرم در مترمربع) برآورد شده است و در ماههای فروردین ، تیر ، آذر و بهمن نیز مقادیر بیوماس برآورد شده قابل ملاحظه می باشد .(جداول 6 تا 9 )