تعیین زمان مناسب ورود و خروج دام در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (الموت قزوین)

مراتع مناطق مختلف آب و هوایی ایران دارای تنوع گونه ای گیاهی فراوانی می باشد. این گونه های گیاهی مناطق رویشی مختلف از مراحل فنولوژیکی متفاوتی برخوردار هستند. برای ورود و خروج دام به این مناطق رویشی نیاز به مطالعه و بررسی بر روی مراحل مختلف رویشی و زایشی گیاهان منطقه می باشد. بطور کلی جهت تشخیص آمادگی مرتع برای ورود دام داشتن اطلاعات از فنولوژی گیاهان و خاک مرتع لازم می باشد. این تحقیق در مراتع نیمه استپی کوهستانی الموت قزوین واقع در ‮‭100‬ کیلومتری شمال شرقی قزوین بمدت 4 سال(‮‭1386-1389‬) اجرا شد. به همین منظور فهرست فلورستیک منطقه تهیه گردید و 6 گونه کلید برای مرتع مورد مطالعه تعیین شد. از هر گونه ‮‭10‬ پایه انتخاب گردید. اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی گیاه هر ‮‭15‬ روز در مرحله رویشی و 7 روز در مرحله زایشی اندازه گیری و ثبت گردید. از چهار گونه گندمی، گونه ‭Dactylis glomerata ‬نسبتا خوشخوراک ، ‭Bromus tomentellus ‬و ‭Festuca ovina ‬خوشخوراک متوسط و گونه ‭Agropyron intermedium ‬غیر خوشخوراک هستند. معمولا گلدهی آنها از هفته آخر اردیبهشت تا هفته اول خرداد شروع و به مدت 3 تا 6 هفته بستگی به وضعیت خشک و یا تر سالی گلدهی ادامه دارد. در هفته آواخر تا هفته اول تیر ماه بذر دهی دارند. دو گونه بوته ای ‭Thymus kotschyanus ‬نیمه اول خرداد گلدهی شروع و نیمه اول تیر ماه شروع بذر دهی و تا نیمه اول مرداد ماه بذرریزی ادامه دارد‭. Artemisia aucheri ‬از اواخر مرداد ماه به گل می نشیند و از هفته آخر شهریور به بذرمی رود وتا دو الی سه هفته ادامه دارد. خاک مرتع از آواخراردیبهشت ماه بطور نسبی خشک بوده و آمادگی ورود دام به مرتع را دارد. پیشنهاد می گردد ورود دام از اوایل خرداد ماه و خروج دام از ابتدای نیمه دوم مرداد ماه در برنامه چرایی تنظیم گردد. واژه های کلیدی آمادگی مرتع، زمان مناسب ورود دام به مرتع،زمان مناسب خروج دام از مرتع ، فنولوژی، الموت