بررسی و انتخاب در خزانه ارقام بین المللی نخود متحمل به سرما ‭(2011 -CICTN)‬

بمنظور دسترسی و یافتن ارقام متحمل به سرما، پر محصول و سازگار با شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر کشور و توصیه کشت پاییزه این طرح با استفاده از ‮‭41‬ لاین ارسالی از ایکاردا در قالب طرح بلوکهای کا مل تصادفی در دو تکرار در 4 استان سردسیرآذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان و کردستان به اجرا در آمد. عملیات آماده سازی زمین شامل شخم ودیسک در اوایل مهر ماه صورت گرفته ودر ‮‭22-25‬ مهر ماه، هر لاین در دو خط دو متری با فاصله خطوط ‮‭30‬ سانتیمتر کشت شد.در طول دوران رشد ونمو از صفات تعداد بوته سبز بعد از اولین یخبندان، تعداد بوته سبز بعد از آخرین یخبندان، میزان تحمل به سرما بعد از اولین یخبندان، میزان تحمل به سرما بعد ازآخرین یخبندان، درصد سبز محصول، تعداد روز تا %‮‭50‬ گلدهی و %‮‭50‬ رسیدگی کامل، ارتفاع بوته، میزان مقاومت به بیماری برق زدگی، عملکرد دانه و نیز وزن صد دانه یادداشت برداری بعمل آمد. براساس نتایج حاصل از آزمایشات و یادداشت برداری ها در ایستگاه های مختلف لاین های ‭FLIP ‬‮‭20-07‬‭C ‬، ‭ FLIP ‬‮‭42-05‬C، ‭FLIP ‬‮‭170-06‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭3-08‬‭C ‬به ترتیب دارای بیشترین تعداد بوته در کرت بعد از آخرین یخبندان بودند. همینطور لاین های ‭FLIP ‬‮‭20-07‬‭C ‬، ‭FLIP ‬‮‭170-06‬C، ‭FLIP ‬‮‭161-06‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭71-08‬‭C ‬به ترتیب بعد از اولین یخبندان و لاین های ‭FLIP ‬‮‭71-08‬‭C ‬، ‭FLIP ‬‮‭20-07‬‭C ‬و ‭FLIP ‬‮‭26-08‬‭C ‬به ترتیب بعد از آخرین یخبندان تحمل به سرمای بالایی داشتند. در حالی که لاین های ‭FLIP ‬‮‭0874‬‭C ‬، ‭FLIP ‬‮‭79-06‬C، ‭FLIP ‬‮‭78-08‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭37-05‬‭C ‬به ترتیب با دارا بودن ارتفاع بوته بیشتر از ‮‭33‬ سانتیمتر دارای بیشترین متوسط ارتفاع بوته در بین تیمار ها بودند، لاین های ‭FLIP ‬‮‭66-08‬‭C ‬، ‭FLIP ‬‮‭76-08‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭36-05‬‭C ‬به ترتیب مقاومت بالایی به بیماری برق زدگی در شرایط آب و هوایی ایستگاه دیم ارومیه از خود نشان دادند. متوسط وزن صد دانه لاین های ‭ FLIP ‬‮‭76-08‬‭C ‬، ‭FLIP ‬‮‭71-08‬C، ‭FLIP ‬‮‭66-08‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭96-07‬‭C ‬به ترتیب بالاتر از سایر تیمارها و متوسط عملکرد لاین های ‭FLIP ‬‮‭43-05‬‭C ‬، ‭FLIP ‬‮‭20-07‬C، ‭FLIP ‬‮‭3-08‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭71-08‬‭C ‬به ترتیب با 2/،‮‭4 1590‬/،‮‭1257/6 1405‬و ‮‭1245/2‬ کیلوگرم در هکتار دارای مقاومت به سرمای مطلوبی نیز بودند. واژه های کلیدی: مقاومت به سرما،اصلاح،کشت پاییزه،نخود زراعی ‭(Cicer arietinum L.)