گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی اثرات تغذیه کلنی ها با جایگزین های گرده در زنبورستان های استان کردستان

در مواقع کمبود گرده در طبیعت در صورتی که زنبور عسل منابع تامین پروتیین را در اختیار نداشته باشد با خطر جدی روبرو می شود . این تحقیق به منظور بررسی اثر تغذیه جانشین و مکمل گرده بر کلنی های زنبور عسل با دو تیمار جانشین گرده با پودر کنجاله سویا و مکمل گرده با پودر کنجاله سویا و گروه شاهد انجام گردید. صفات مورد بررسی شامل : جمعیت کلنی، پرورش نوزادان و رشد جمعیت، دوام و پایداری کلنی ها و میزان مصرف و تولید عسل بودند. نتایج نشان داد که در اندازه گیری مرحله اول، میانگین جمعیت در جانشین گرده، مکمل گرده و گروه شاهد به ترتیب در شهرستان سنندج 3/،‮‭6/8 7‬و 5 و در شهرستان مریوان به ترتیب ،‮‭7/9 8‬و ‮‭4/5‬ و در شهرستان سقز به ترتیب 6/،‮‭7/2 7‬ و ‮‭5/01‬ قاب بود. در شهرستان مریوان بین دو تیمار جانشین گرده ومکمل گرده با تیمار شاهد در سطح %5 اختلاف معنی دار وجود داشت (‮‭0/05‬‭P<). ‬در شهرستان سنندج و سقز بین تیمار مکمل گرده،جانشین گرده و تیمار شاهد در سطح %5 اختلاف معنی داری وجود داشت (‮‭0/05‬‭P<). ‬در اندازه گیری مرحله دوم میانگین جمعیت در گروه جانشین گرده، مکمل گرده و گروه شاهد به ترتیب در شهرستان سنندج 8/،‮‭12/8 13‬ و ‮‭8/46‬ در شهرستان مریوان به ترتیب 9/،‮‭13/55 14‬ و ‮‭9/02‬ و در شهرستان سقز به ترتیب 8/،‮‭12/89 13‬ و ‮‭8/4‬ قاب بود. در سه شهرستان مذکور بین سه تیمار مکمل گرده، جانشین گرده از نظر پرورش نوزادان و رشد جمعیت اختلاف بین گروه های تغذیه شده با جانشین و مکمل گرده با گروه شاهد مشهود بود و بر اساس اطلاعات بدست آمده میانگین پرورش نوزاد جانشین گرده، مکمل گرده و شاهد به ترتیب در شهرستان سنندج ،‮‭4070‬ ،‮‭2690 4120‬ و در شهرستان مریوان به ترتیب ،‮‭4460‬ ،‮‭2830 4470‬ و در شهرستان سقز به ترتیب،‮‭4240 4320‬ ، ‮‭2860‬ سانتی متر مربع بود. بین دو تیمار با تیمار شاهد در سطح %5 اختلاف معنی داری وجود داشت (‮‭0/05‬‭P<). ‬همچنین در دومین مرحله شمارش و اندازه گیری پرورش نوزادان و رشد جمعیت در شهرستان سنندج برای جانشین گرده مکمل گرده و شاهد به ترتیب ،‮‭5200 5380‬ و ‮‭3990‬ و در شهرستان مریوان به ترتیب ‮‭5700‬ ، ،‮‭4020 5540‬ و در شهرستان سقز به ترتیب ،‮‭5720 5530‬ و ‮‭3800‬ سانتی متر مربع بودکه در سه شهرستان مذکور تیمارهای جانشین گرده و مکمل گرده با تیمار شاهد اختلاف معنی داری داشتند (‮‭0/05‬‭P<). ‬میزان تولید عسل در شهرستان سنندج در تیمارهای جانشین گرده، مکمل گرده و شاهد به ترتیب ‮‭63‬/،‮‭13/54 13‬ و ‮‭8/7‬ کیلو گرم، در شهرستان سقز به ترتیب 3/،‮‭14/42 14‬ و ‮‭9/45‬ کیلو گرم و در شهرستان مریوان 7/،‮‭15/8 15‬ و ‮‭12/1‬ کیلو گرم بود که در سه شهرستان مذکور اختلاف معنی داری بین تیمار جانشین گرده و مکمل گرده با تیمار شاهد در سطح %5 اختلاف معنی دار وجود داشت(‮‭0/05‬‭P<). ‬میزان مصرف زمستانه عسل در شهرستان سنندج در تیمارهای جانشین گرده، مکمل گرده و تیمار شاهد به ترتیب ،‮‭3832 3881‬ و ‮‭4300‬ گرم،در شهرستان مریوان به ترتیب ،‮‭4016 4069‬ و ‮‭4492‬ و در شهرستان سقز به ترتیب ،‮‭4016 4069‬ و ‮‭4492‬ گرم بود که در سه شهرستان مذکور بین تیمار جانشین گرده و مکمل گرده با تیمار شاهد در سطح %5 اختلاف معنی داری وجود داشت. واژه های کلیدی: زنبور عسل، تغذیه تحریکی ، جانشین گرده، مکمل گرده