گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی مقایسه اثر شکل فیزیکی خوراک بر عملکرد پرواری بره های نر کردی در گله های مردمی

این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه شکل فیزیکی خوراک بر عملکرد بره های نر کردی در حومه شهرستان بانه اجرا شد. بدین منظور تعداد ‮‭90‬ راس بره نر با سن 6 ماه و متوسط وزن ‮‭38/36 6/6‬ کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار (جیره غذایی) به مدت ‮‭90‬ روز مورد آزمایش قرار گرفت. جیره غذایی با سه شکل فیزیکی: 1- مخلوط کامل پلت شده، 2- مخلوط کامل بلغور شده، 3- مخلوط خوراک عمل آوری نشده (شاهد) تهیه شد. جیره ها از نظر نسبت مواد خوراکی و ترکیبات مغذی یکسان بود و تفاوت آن ها فقط در شکل فیزیکی بود. جیره ها دو بار در روز و تا حد اشتها در اختیار بره ها قرار می گرفت و با جمع آوری و توزین پس آخور، میزان مصرف خوراک تعیین شد. بره ها به فاصله هر ‮‭15‬ روز یک بار و پس از اعمال ‮‭18‬ ساعت گرسنگی به طور انفرادی توزین شدند و اضافه وزن آن ها تعیین شد. ضریب تبدبل غذایی (بر اساس مقدار ماده خشک مصرفی برای افزایش هر کیلوگرم وزن زنده) محاسبه شد. نتایج نشان داد که شکل فیزیکی خوراک بر وزن نهایی و اضافه وزن روزانه بره های تحت آزمایش اثر معنی داری داشت (‮‭0/05‬ ‭p<). ‬میانگین افزایش وزن روزانه بره های دریافت کننده جیره پلت شده با ‮‭282‬ گرم در روز بالاترین مقدار بود در حالی که بره های دریافت کننده خوراک مخلوط بلغور شده ‮‭249‬ گرم و بره های گروه شاهد که علوفه و کنسانتره را به صورت جداگانه دریافت کردند روزانه ‮‭200‬ گرم افزایش وزن داشتند. میانگین مصرف خوراک روزانه جیره های غذایی پلت، بلغور و جیره معمولی به ترتیب ،‮‭2014 2048‬ و ‮‭1812‬ گرم بود که تفاوت آن ها معنی دار بود (‮‭0/05‬ ‭p<). ‬ضریب تبدیل غذایی برای بره های دریافت کننده جیره های پلت، بلغور و شاهد به ترتیب ‮‭8/03‬ ، ‮‭9/48‬ و ‮‭8/99‬ بود که در جیره پلت شده کمتراز دو جیره دیگر بود ( ‮‭0/05‬ ‭p<). ‬به این ترتیب بازدهی غذایی در جیره پلت شده بالاتر بود. هزینه خوراک برای تولید یک کیلوگرم افزایش وزن زنده برای تیمار پلت کمترین مقدار (‮‭19591‬ ریال) و برای تیمارهای بلغور و شاهد به ترتیب با ‮‭23104‬ و ‮‭23565‬ ریال بود. سود متغیر به ازای یک راس بره برای تیمار پلت بیشترین مقدار (‮‭771008‬ ریال)، برای تیمار دوم ‮‭568655‬ ریال و تیمار شاهد نیز ‮‭464220‬ ریال بود. به طور کلی چنین نتیجه گیری می شود که دام های مصرف کننده خوراک مخلوط کامل، با شکل فیزیکی پلت، با کسب وزن نهایی بالاتر، بازده غذایی بهتر، هزینه تغذیه کمتر به ازای هر واحد افزایش وزن ، عملکرد تولیدی و اقتصادی برتری را دارا بودند. واژه های کلیدی : شکل فیزیکی خوراک، بره پرواری عملکرد