بررسی اثرات روش های مختلف مصرف کود اوره در زمان کاشت، سرک و محلول پاشی در عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم دیم(گزارش منطقه ای گچساران)

به منظور بررسی اختلاف مصرف کود اوره در زمان کاشت، کاربرد سرک و محلول پاشی اوره در رشد و عملکرد گندم دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با تیمارهای الف: ارقام گندم (زاگرس و کوهدشت) و ب: تیمارهای کود اوره به صورت پاییزه و به شکل تقسیط و محلول پاشی با مقادیر مختلف ‭(N‬‮‭40‬‭+F‬،2 N‮‭40‬‭+F‬،1 N‮‭40‬‭+F‬،0 N0‭+N‬،‮‭60‬ N‮‭60‬‭+N‬،0 N‮‭20‬‭+N‬،‮‭40‬ N‮‭30‬‭+N‬،‮‭30‬ N‮‭40‬‭+N‬،‮‭20‬ N0) که در آن F0 عدم محلول پاشی، F1 محلول پاشی با غلظت دو و نیم درصد و F2 محلول پاشی با غلظت پنج درصد برای مصرف در زمان پنجه زنی می باشند، در محل ایستگاه تحقیقات دیم گچساران در 3 تکرار از سال زراعی‮‭1386-87‬به مدت سه سال زراعی اجراگردید. نتایج تجزیه مرکب، نشان دادکه اعمال مدیریت های مختلف ازت، در اثر سال همه فاکتورها و در اثر رقم عملکرددانه و شاخص برداشت در سطح %1 معنی دار شدند. همچنین در اثر سال* تیمار نیز فاکتور عملکرددانه در سطح %5 معنی دار گردید. این در حالی بود که در نتیجه اثر تیمار و اثرات متقابل رقم*تیمار، سال*رقم * تیمار و سال * رقم اختلاف معنی داری وجود نداشت. با مقایسه میانگین اثر سال های اجرای آزمایش مشخص گردید که سال سوم با متوسط عملکرد دانه ‮‭2307‬ کیلوگرم در هکتار سال برتر بوده است. همچنین اثر سطوح ازت N‮‭40‬‭+F‬2 و N‮‭40‬‭+N‬‮‭20‬ در دو سال از سال های اجرای آزمایش دارای بیشترین مقدار بودند و در ترکیب دو سال نیز به ترتیب با عملکرددانه ‮‭1970‬ و ‮‭1923‬ کیلوگرم در هکتار نسبت سایر سطوح از مقدار بیشتری برخوردار بودند. در خصوص ارقام مورد استفاده در این آزمایش نیز رقم کوهدشت با میزان متوسط عملکرد های دانه و بیولوژیک ‮‭1921‬ و ‮‭3822‬ کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم زاگرس وضعیت بهتری داشت. همچنین نتایج نیز نشان داد که در سال سوم هر دو رقم کوهدشت و زاگرس با سطح کودی N‮‭40‬‭+N‬‮‭20‬ و متوسط عملکرد دانه ‮‭2587‬ کیلوگرم در هکتار نسبت به بقیه سطوح برتر بوده و در مجموع سطوح کودی N‮‭40‬‭+F‬2و N‮‭40‬‭+N‬‮‭20‬ دارای بیشترین مقادیر در اجرای این آزمایش بودند. پس بنابراین با توجه به اینکه اجرای این آزمایش در طول سال های اجرا به دلیل تاثیرپذیری از شرایط آب و هوایی نتایج متمایزی در برداشت، چنانچه در زمان پنجه زنی گندم که زمان مصرف کودهای سرک باشد، بارندگی موثر یا رطوبت کافی در سطح خاک برای جذب ازت حاصل از دادن کود سرک وجود داشته باشد، اعمال مدیریت کود ازته N‮‭40‬‭+N‬‮‭20‬ نتیجه بهتری داشته و توصیه نیز می شود. اما اگر در زمان پنجه زنی گندم به واسطه عدم بارندگی و رطوبت سطح خاک، نتوان کود را به صورت سرک پاشید می توان از روش مصرف N‮‭40‬‭+F‬2 استفاده نمود. کلمات کلیدی: ازت، مصرف پاییزه، تقسیط و محلول پاشی اوره، ارقام گندم