شناسایی و بررسی وضع پراکنش کرمهای اپی ژیک بومی برخی از مناطق شمال ایران

بروز مشکلات اقتصادی و زیست محیطی ناشی از مصرف بی رویه کودهای شیمیایی و نیز توجه به قابلیت های ذاتی و بسیار جالب و متنوع موجودات خاکزی از جمله کرم های خاکی موجب گردیده که یکی از مهمترین و کاربردی ترین زمینه های مورد تحقیق در کشاورزی پایدار تلاش برای تولید کودهای زیستی و آلی باشد [ ١]. یکی از مشکلات بشر در قرن حاضر، مواد زاید آلی و شیوه دفع آنها است. ضمن اینکه با افزایش روزافزون جمعیت و گسترش شهرها، این معضل نیز بیشتر خواهد شد.یکی از مهمترین روشهای فراوری زبال ههای شهری بازیافت آن به صورت ورمی کمپوست است [ ٣]. ورمی کمپوست محصول فرآوری شده در بستر رشد کرم است که عمدتًا پس از دفع شدن از سیستم گوارش کرم در محیط باقی می ماند [ ٧].با استفاده از فناوری ورمیکمپوست علاوه بر رفع مشکل دفع زباله می توان سالیانه بیش از ٤ میلیون تن کود آلی ورمیکمپوست تولید کرد که نقش قابل توجهی درافزایش غلظت عناصر غذایی و باروری خاکها دارد [ ٥].برای بدست آوردن این نوع کود از کرم های خاص کمپوستی استفاده میشود. در بین سه تیپ از کر مهای، اندوژیک، آنیسیک و اپی ژیک از لحاظ تجاری و اقتصادی معمولا کرم های Epigeic برای تولید ورمی کمپوست پرورش داده م یشوند. در فناوری ورمی کمپوست و صنعت ورمی کالچر از بین گون ههای موجود درگروه ، Epigiecمخصوصًَا در سیستم های پرورشی فضای باز از گونه E. fetida استفاده می شود. چرا که توانایی زنده ماندن و حتی فعالیت این گونه در برخی شرایط نهایی محیط و در دامنه های دمایی و رطوبی گسترده ثابت شده است [ ٦]. بی شک کیفیت ورمیکمپوستهای ( تولیدی تحت تاثیر نوع گونه های مولد ورمی کمپوست می باشد [ ٤]. هاگس و همکاران ( ١٩٨٠ )، همچنین بیر و همکاران ( ١٩٨١) گزارش کردند که کرمهای خاکی عناصر سنگین از قبیل؛ کادمیوم، جیوه و... را از محل زندگی خود (آلوده و غیرآلوده ) جذب کرده و در بافت خود ذخیره م یکنند. این دانشمندان میزان عناصر سنگین تجمع یافته در بافت بدن کرم کمپوستی مربوط به نوع گونه آن دانسته اند [ ٤]. ایرلند و ریچارد ( ١٩٧٥ ) توزیع فلزات را در بدن کرمهای کمپوستیD. rubidus و L. rubellus درمنطقه ای که دارای غلظت بالایی ازعناصرCu- Zn- Mn- Pb بود، آزمایش کردند. آنها مقدار سرب مختلفی، از بدن کرمهای خاکی بدست آوردند[ ۴] ، بطور یکه گونه اولی سه برابر گونه دومی سرب را در بافت خود ذخیره کرده بود. اختلاف در غلظت فلزات بیان کننده اختلاف در مکانیسم جذب گونه های مختلف کرم کمپوستی است. لذا به همین علت تحقیقی، در جهت شناسایی برترین کرم کمپوستی شناخته شده در دنیا( Eisenia Fetida ) وسایر گونه های موجود در نواحی شمال کشور انجام پذیرفت.