بررسی سازگاری و عملکرد پروونانس های گونه های صنعتی اکالیپتوس در نواحی مختلف اکولوژیکی ایران (استان تهران)

هدف از اجرای طرح معرفی گونه ها و پروونانسهای سازگار، سریع الرشد و صنعتی اکالیپتوس در جنوب استان تهران، به ویژه ورامین است. آزمایش در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی و در پنج تکرار وشش تیمار و با فاصله کاشت 3 ا 2 متر انجام شد. تیمارها شامل شش گونه به شرح زیر بود‭: E. camaldulensis‬، ‭E. denticulata‬، ‭E. globulus‬، ‭E. saligna‬، ‭E. tereticornis‬، ‭E. viminalis ‬پارامترهای مورد اندازه گیری سالیانه شامل زنده مانی (دو بار در سال، پایان دوره گرما و پایان دوره سرما)، ارتفاع، قطر (فقط در پایان فصل رویش) بود. علاوه براین، در سال آخر اجرای طرح، کیفیت و قطر تاج پوشش درختان نیز ارزیابی شد. قبل از شروع آزمایش خصوصیات کامل فیزیکی و شیمیایی خاک، خصوصیات کامل آب و هوایی در یک دوره حد اکثر ‮‭17‬ ساله و همزمان با دوره آزمایش، خصوصیات جغرافیایی محل آزمایش و پوشش گیاهی همراه محل اجرای آزمایش بررسی و مشخص شد. گونه ‭E. tereticornis ‬به علت خشکیدگی کامل از نتایج حذف شد. داده ها با استفاده از روشهای تجزیه واریانس و آزمون دانکن و بکارگیری نرم افزار ‭SAS ‬تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد که میان گونه ها از نظر پنج صفت کمی و کیفی مورد اندازه گیری، اختلاف معنی داری در سطح ‮‭99‬ درصد دیده می شود، و در مورد تکرارها نیز بجز صفت کیفیت، از نظر سایر صفات کمی اختلاف معنی داری در سطح ‮‭95‬ درصد (ارتفاع کل و قطر تاج پوشش) و ‮‭99‬ درصد (زنده مانی و قطر برابر سینه) مشاهده می شود. بیشترین مقادیر زنده مانی به دو گونه ‭E. camaldulensis ‬و ‮‭100‬‭) E. denticulata ‬درصد) و کمترین آن به گونه ‮‭2/54‬‭) E. viminalis ‬درصد) تعلق دارد و دو گونه دیگر از این نظر در یک سطح هستند و اختلاف معنی داری میان آنها نمی باشد ‭(E. saligna ‬و ‭E. globulus). ‬بیشترین و کمترین مقادیر ارتفاع کل درخت به ترتیب به دو گونه ‮‭7/6‬‭) E. denticulata ‬متر) و ‮‭8/1‬‭) E. viminalis ‬متر) تعلق دارد. گونه ‭E. camaldulensis ‬در رتبه دوم (‮‭6/3‬ متر) و دو گونه دیگر در رتبه سوم قرار دارند و از نظر آماری در یک سطح هستند ‭(E. saligna ‬و ‭E. globulus). ‬بیشترین مقادیر قطر برابر سینه به دو گونه ‭E. camaldulensis ‬و ‮‭3/7‬‭) E. denticulata ‬سانتیمتر) و کمترین آن به گونه ‮‭7/1‬‭) E. viminalis ‬سانتیمتر) تعلق دارد و دو گونه باقی مانده، از این نظر در یک سطح هستند و اختلاف معنی داری میان آنها نمی باشد ‭(E. saligna ‬و ‭E. globulus). ‬بیشترین مقدار کیفیت به گونه ‮‭2/4‬‭) E. viminalis) ‬تعلق دارد و چهار گونه باقی مانده از نظر آماری در یک سطح هستند. بیشترین و کمترین مقادیر قطر تاج پوشش به ترتیب به دو گونه ‮‭13‬‭) E. camaldulensis‬متر) و ‮‭89/0‬‭) E. viminalis ‬متر) تعلق دارد و سه گونه باقی مانده به ترتیب اهمیت عبارتند از: ‮‭10‬‭) E. denticulata ‬متر)، ‮‭9/8‬‭) E. saligna ‬متر) و ‮‭1/6‬‭) E. globulus ‬متر). واژه های کلیدی: اکالیپتوس، سازگاری، جنگلکاری، زنده مانی، قطر، ارتفاع، خاک، کیفیت، تاج پوشش