تاثیر نوسان سفره آب زیر زمینی بر خصوصیات خاک و تکامل آنها

آب زیر زمینی تاثیر قابل توجهی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و تکاملی خاک دارد. از این رو افزایش این عمق در شدت و ضعف واکنشها و فرایندهای بیوفیزیکوشیمیایی خاک موثر می باشد. بشر بعنوان یکی از عوامل مهم تاثیرگذار با تغییر کاربری ودخالت در توزیع مصرف آب بر روند تکامل خاکها و همچنین بر خصوصیات فیزیکی وشیمیایی آنها موثر میباشد. در مطالعه این اثر دشت «دهنو» در استان فارس در شرایط اقلیمی نیمه خشک با مواد مادری آهکی مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است سفره آب زیرزمینی در دشت دهنو متغیر و از سطح تا عمق پانزده متری متفاوت می باشد. عمق آب زیر زمینی در امتداد دشت از دامنه های نسبتامرتفع به اراضی مسطح کاهش می یابد. آب زیر زمینی منطقه کیفیت بالایی داشته و بدون محدودیت شوری می باشد. این آب رطوبت لازم جهت توسعه پوشش گیاهی را تامین کرده و باعث افزایش ماده آلی خاک میگردد. در منطقه مطالعاتی سه راسته خاک انتی سول، اینسپتی سول و مالی سول مشاهده می شوند (2). خاکهای انتی سول درمخروط افکنه های آبرفتی – واریزه ای بادبزنی شکل و شیبدار مشاهده می شوند. خاکهای مالی سول در اراضی مسطح تا پشت در اثر افزایش مواد آلی در طول زمان ایجاد شده اند. آب زیر زمینی در تامین رطوبلت کافی برای تشکیل افق مالیک نقش عمده ای داشته است. خاکهای اینسپی سول در منطقه مطالعاتی هم در اثر روند تکاملی خاکها و هم در اثر کاهش ماده آلی خاکهای مالی سول به دلیل فعالیتهای کشاورزی و پائین افتادن سطح آب زیر زمینی ایجاد شده اند. افقهای تشکیل شده از آهکهای ثانویه و همچنین پراکنش شوری در واقع نشان دهنده توازن و گردش آب در پروفیل خاک و تاثیر همزمان آبهای سطحی و سفره های زیر زمینی بر خصوصیات و تکامل خاکهای منطقه می باشد.

Keywords:

مالی سول , تکامل خاکها