ارزیابی مقاومت لاینهای پیشرفته گندم دریافتی از مرکز تحقیقات بین المللی سیمیت نسبت به سپتوریوز برگ

بیماری سپتوریوز برگ گندم که توسط قارچ Crous & Zymoseptoria tritici (Desm.) Quaedvliegایجاد می شود یکی از بیماریهای مهم گندم در دنیا بشمار می رود. در ایران این بیماری در پاره ای از مناطق نظیر خوزستان، ایلام، گلستان، مازندران، خراسان رضوی، فارس و اردبیل خسارت اقتصادی قابل توجهی وارد می کند .اگرچه استفاده از قارچکشها برای مهار بیماری توصیه شده اند ولی استفاده از ارقام مقاوم برای کنترل بیماری سالم ترین و مناسب ترین روش می باشد. در این بررسی تعداد 42 لاین پیشرفته و امید بخش گندم دریافتی از مرکز تحقیقات بین المللی گندم و ذرت (CIMMYT) در دو منطقه اردبیل (مغان) و مازندران در شرایط مزرعه از نظر مقاومت به سپتوریوز برگ گندم مورد بررسی قرار گرفتند. برای اطمینان از وقوع آلودگی در ارقام مورد بررسی، کرتهای آزمایشی با مخلوطی ازسوسپانسیون 5 جدایه بیماریزا از قارچ Z. tritici هر منطقه با غلظت 107 اسپور در میلی لیتر در مرحله شروع ساقه دهی مایه زنی شدند. ارزیابی های مزرعه ای از 4 هفته بعد از مایه زنی آغاز و حداقل سه مرتبه به فواصل یک هفته از همدیگر و بر اساس مقیاس دو رقمی تغییر یافته ساری و پریسکات (1975) انجام شد. سپس درصد شدت بیماری برای هرنوبت ارزیابی محاسبه گردید. سپس برای هر لاین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) محاسبه و داده های حاصله تجزیه واریانس شد. نتایج بررسی دو ساله در دو استان مازندران و اردبیل (مغان) نشان داد که لاینهای 6201، 6217، 6218، 6220، 6231، 6235 و 6238 در هر دو استان از مقاومت خوبی نسبت به سپتوریوز برگ گندم برخوردار بودند و این لاینها بعنوان منابع مقاومت به سپتوریوز برگ گندم برای اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور معرفی می شوند. از این لاینها می توان بطور مستقیم در مناطق آلوده به این بیماری یا در برنامه های اصلاحی گندم استفاده نمود.واژه های کلیدی: گندم، سپتوریوز برگ، مقاومت