ارزیابی و مقایسه اثر آرتمیس و چند قارچکش رایج دیگر بصورت ضدعفونی بذر برای کنترل بیماری سیاهک پنهان معمولی گندم

در این پروژه، تاثیر قارچکش تبوکونازول g/l225 اف اس 6 درصد با نام تجارتی آرتمیس (Artemis) با چهار قارچکش مرجع شامل کربوکسین تیرام (ویتاواکس پودر وتابل 75 درصد)، تری تیکونازول (ریال اف اس 20 درصد)، تبوکونازول (راکسیل- اف اس 6 درصد) و تبوکونازول+پروتیوکونازول (لاماردور اف اس 400 درصد) از نظر کنترل بیماری سیاهک پنهان معمولی گندم با عامل Tilletia laevis به طریقه ضدعفونی بذر مقایسه گردید. پروژه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و چهار تکرار تحت دو شرایط آبی و دیم در مناطق بروجرد، تبریز و بیرجند به مورد اجرا گذاشته شد. رقم گندم مورد بررسی در کشت آبی، الوند و برای کشت دیم رقم آذر2 بود. برای هر تیمار (به جز شاهد آلوده نشده) بذور گندم به میزان 5 در هزار با تلیوسپور قارچ، آلوده و سپس همه تیمارها (به جز تیمارهای شاهد) با سموم قارچکش مورد نظر آغشته و کشت شدند. بعد از رسیدگی محصول، تیمارها برداشت و درصد آلودگی هر یک از آنها محاسبه شد. پس از انجام محاسبات آماری و تجزیه واریانس برای هر منطقه، تجزیه مرکب نیز انجام گرفت. محاسبات آماری نشان داد که در کشت آبی ودیم بین تیمارهای آزمایش با شاهد، اختلاف معنی دار بوده که حاکی از تاثیر تمامی سموم مورد مطالعه در کنترل بیماری دارد. همچنین بین سموم مورد آزمایش نیز اختلاف آماری وجود داشته و براساس آزمون توکی در گروه های مختلف قرار گرفتند. بر این اساس هم در شرایط کشت آبی و هم کشت دیم، سموم آرتمیس به نسبت 5/0 و 7/0 میلی لیتر در هزار به همراه سموم رایج کربوکسین تیرام به نسبت 2 در هزار و لاماردور 400 اف اس به نسبت 15/0 میلی لیتر در هزار در گروه اول تاثیر و یا گروه های مشابه گروه اول تاثیر قرار گرفته و در مقایسه با میانگین درصد آلودگی تیمار شاهد آلوده، این تیمارها در شرایط کشت دیم و آبی به ترتیب بیش از 5/97 و 99 درصد در کنترل بیماری موثر می باشند. با توجه به نتایج به دست آمده، می توان قارچکش آرتمیس را با نسبت های 5/0 و 7/0 در هزار به ترتیب در شرایط کشت آبی و دیم و به روش ضدعفونی بذر در مناطق با اقلیم معتدل و معتدل سرد برای کنترل این بیماری توصیه نمود. واژه های کلیدی: گندم، سیاهک پنهان معمولی، قارچکش، آرتمیس.