ارزیابی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه دو ژنوتیپ امیدبخش نخود دیم در کشت انتظاری در مزارع زارعین

کشت بهاره نخود دیم یکی از عمده دلایل عملکرد کم آن در مناطق سردسیر کشور است. این بررسی به منظورمقایسه خصوصیات زراعی وعملکرد دانه دولاین امیدبخش نخود دیم‭(FLIP ‬‮‭118-97‬‭C ‬و‭FLIP ‬‮‭108-98‬‭C ) ‬و ارقام جم و سارال (شاهدهای آزمایشی) در کشت انتظاری طی یک سال زراعی( ‮‭93-94‬) در اراضی زارعین منطقه آغجه کهل مراغه در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. هر چند هدف از اجرای این مطالعه بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد دانه ژنوتیپ های آزمایشی در شرایط کشت انتظاری بود ولی به دلیل بارندگی های زیاد اول فصل کشت به صورت پاییزه بود(سبز گیاهچه ها در پاییز انجام شد). نتایج تجزیه واریانس صفات یادداشت برداری شده نشان داد که اثر ژنوتیپ به غیر از تعداد بوته سبز شده قبل از وقوع یخبندان در منطقه‭(PC‬1) و خسارت سرما در مرحله دوم‭(CTR‬2) بر بقیه صفات(تعداد بوته باقی مانده بعد از سرمای زمستان، میزان خسارت وارده به بوته ها در اولین سرمای شدید زمستانه، تعداد روز از کاشت تا ظهور ‮‭50‬ درصدگل ها و رسیدن دانه، ارتفاع بوته، وزن صد دانه و عملکرد در واحد سطح)، از نظر آماری معنی دار بود. مقاوم ترین ژنوتیپ آزمایشی در برابر سرمای زمستانه رقم سارال بود. لاین شماره 1 ‭(FLIP ‬‮‭108-98‬ ‭C ) ‬نسبت به سرما متحمل و لاین شماره 2 ‭(FLIP ‬‮‭118-97‬ ‭C) ‬نیمه متحمل بود. بیشترین ارتفاع بوته متعلق به لاین شماره1(‮‭25‬ سانتی متر) و کمترین مقدار این صفت متعلق به رقم سارال(‮‭18‬ سانتی متر) بود. کمترین و بیشترین وزن صد دانه در بین ژنوتیپ های آزمایشی متعلق به رقم سارال و لاین شماره 2 بود. رقم سارال با ‮‭379‬ کیلوگرم عملکرد دانه در هکتار، بیشترین عملکرد دانه در بین ژنوتیپ های آزمایشی را تولیدکرد. واژه های کلیدی: نخود، دیم، کشت انتظاری، عملکرد دانه، لاین امید بخش.