: ارزیابی واکنش ژنوتیپ های ذرت به ویروس های کوتولگی زبر ذرت و موزاییک ایرانی ذرت

بیماری های ویروسی کوتولگی زبر‭(Maize rough dwarf virus‬، ‭MRDV) ‬و موزاییک ایرانی ذرت ‭(Iranian maize mosaic virus‬، ‭IMMV)‬در حال حاضر مهمترین و اقتصادی ترین بیماریهای ذرت در استان فارس می باشند. در این تحقیق ‮‭30‬ هیبرید ذرت در سال ‮‭1388‬ در شرایط مزرعه و ‮‭35‬ اینبرید لاین در سال های ‮‭1389‬ و ‮‭1390‬ در شرایط مزرعه و گلخانه بر اساس درصد و شاخص آلودگی نسبت به این دو ویروس مورد ارزیابی قرار گرفتند. انتقال ویروس در مزرعه بطور طبیعی و در شرایط گلخانه توسط زنجرک ناقل ‭Laodelphax striatellus ‬آلوده صورت گرفت. آزمایشهای گلخانه ای و سنجش های سرولوژیک در مرکز تحقیقات ویروس شناسی و آزمایشهای مزرعه ای در مرکز تحقیقات کشاورزی (زرقان) انجام می شود. در سال ‮‭1388‬ درصد آلودگی ‭MRDV ‬و ‭IMMV ‬به ترتیب ‮‭19‬ و ‮‭55‬ درصد بود. از بین ژنوتیپها ، شماره های ،‮‭33‬ ،‮‭23‬ ،‮‭48 35‬و ‮‭13‬ درجه آلودگی صفر تا یک نسبت به کوتولگی زبر نشان دادند و می توان از آنها به عنوان ژنوتیپ های نسبتا مقاوم و یا نیمه مقاوم نام برد. هیبرید های شماره ‮‭44‬‭( SC‬‮‭670‬) و ‮‭48‬ ‭(SC‬‮‭720‬) نسبت به هر دو ویروس در مجموع مناسب تر از بقیه بوده اند. بر اساس نتایج دو ساله ‮‭89‬ و ‮‭90‬ ژنوتیپ های شماره ،4 ،‮‭13‬ ،‮‭31 33‬ و ‮‭16‬ با درجه آلودگی بین 1 تا 2 نیمه حساس، بودند. ژنوتیپ شماره ‮‭15‬ (3‭/K‬‮‭3640‬ ) دارای کمترین درصد آلودگی (‮‭5/7‬ درصد) نسبت به ‭MRDV ‬بود. همچنین ژنوتیپ های شماره ،‮‭13‬ ،‮‭33 31‬ و ‮‭16‬ به ترتیب با 6/،‮‭5 31‬/،‮‭32/9 32‬ و ‮‭34/4‬ درصد به طور معنی داری آلودگی کمتری نسبت به هیبرید شاهد ‮‭704‬ نشان دادند. همچنین ژنوتیپ های شماره ‮‭18‬ ، 2 ، 1 ، ،6 ،‮‭20 5‬ و ‮‭16‬ در مزرعه بدون علایم و در گلخانه دارای کمترین میزان آلودگی بودند، می توان به عنوان ژنوتیپ های مقاوم نسبت به موزاییک ایرانی ذرت معرفی نمود. واژهصهای کلیدی‭: Laodelphax . striatellus‬، ویروس کوتولگی زبر ذرت‭(Maize rough dwarf virus‬، ‭MRDV) ‬ویروس موزاییک ایرانی ذرت ‭ (Iranian maize mosaic virus‬، ‭IMMV)-‬مقاومت ذرت