بررسی سازگاری ارقام مصنوعی متحمل به خشکی آفتابگردان در شرایط دیم

به منظور ایجاد ارقام متحمل به خشکی آفتابگردان فعالیت هایی از سال ‮‭1375‬ آغاز و منجر به تولید لاین های خالص نسل S7 شد. قدرت ترکیب پذیری عمومی این لاین ها تعیین و ارقام سنتتیک از آنها تهیه شد. در این پژوهش به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ‮‭17‬ رقم مصنوعی و سه رقم شاهد هر کدام در چهار ردیف 3 متری با فاصله ردیف ‮‭50‬ سانتیمتری در چهار ایستگاه تحقیقاتی سرارود، گچساران، قاملو و گنبد به صورت دستی کشت شدند. آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی سه سال انجام گردید. در دو ایستگاه سرارود و قاملو هر سه سال آزمایش اجرا گردید اما در گچساران دو و در گنبد تنها یک سال اجرا شد. لذا مجموعا این آزمایش در 9 محیط اجرا گردید. در طول فصل رشد برخی صفات مورفولوژیک و زراعی ارقام یادداشت برداری شد و پس از برداشت نیز وزن هزار دانه، میزان روغن دانه و سپس عملکرد دانه و روغن محاسبه گردید. نتایج نشان داد که که دو رقم مصنوعی ‮‭20‬‭-SIL ‬و ‮‭94‬‭-SIL ‬به ترتیب با ‮‭979/1‬ و ‮‭941/3‬ کیلوگرم در هکتار دارای عملکرد دانه بالا و نیز بهترین میانگین رتبه و نیز پایداری عملکرد مناسب نسبت به به سایر ارقام مصنوعی و نیز ارقام شاهد بودند. این دو رقم مصنوعی از نظر میزان روغن دانه به ترتیب با ‮‭47/41‬ و ‮‭47/55‬ درصد، بالاتر از میانگین کل قرار داشته و به ترتیب دارای رتبه 6 و 4 در بین ‮‭20‬ ژنوتیپ تحت بررسی بودند. در سال آینده با بررسی این دو رقم مصنوعی به همراه ارقام شاهد در مزارع زارعین می توان رقم مناسب منطقه را معرفی نمود. واژه های کلیدی: آفتابگردان، ارقام مصنوعی، سازگاری، پایداری