بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین های الیت جو در آزمایش های یکنواخت سراسری در شرایط دیم مناطق سردسیر

به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های جو و انتخاب و معرفی برترین و پرمحصول ترین آنها برای مناطق سردسیر دیم کشور، آزمایش های ناحیه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ‮‭15‬ ژنوتیپ (‮‭13‬ لاین جدید همراه با شاهدهای محلی و آبیدر) - در چهار تکرار و به مدت سه سال سال زراعی از پاییز سال ‮‭1389‬ در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی دیم مراغه، کردستان (قاملو)، زنجان (قیدار)، شیروان، اردبیل (آلاروق)، سرارود و ارومیه به اجرا درآمد. در کلیه مناطق اجرای آزمایش، عملیات تهیه زمین مطابق نرم توصیه شده برای زراعت جو دیم انجام شد. در طول دوره رشد، از خسارت سرمای زمستانه، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی دانه، ارتفاع بوته، دمای کانوپی، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، و واکنش به بیماری های مختلف یاداشت برداری بعمل آمد. پس از تجزیه واریانس ساده عملکرد دانه در هر محیط، تجزیه واریانس مرکب در مکان های مختلف انجام شد. پس از اطمینان از یکنواختی واریانس محیطهای مختلف تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه برای کل مناطق و سال ها انجام شد. در نهایت تجزیه پایداری عملکرد جهت شناسایی ژنوتیپ های پایدار با استفاده از روش های ضریب تغییرات محیطی ‭(CV)‬، فرانسیس و کاننبرگ، واریانس درون مکانی‭(MSy/l) ‬لین و بینز و روش رتبه ای‭(Ranking) ‬انجام شد. نتایج نشان داد در کلیه ایستگاهها ژنوتیپ های شماره 2 ‭(-OAP-...Omh.. Aday-‬‮‭5/5‬‭/Arar/) ‬، 3 ‭(Scio/‬5‭/Lignee‬‮‭3/640‬‭/CI‬‮‭02325‬ ) ، 9‭(ChiCm‬3‭/ICB-‬‮‭4/102379‬‭/ OMh) ‬و ‮‭10‬ ‭(Ste/Antares//YEA‬‮‭2-762‬‭/YEA‬‮‭3/5-605‬‭/ .OMh) ‬در مقایسه با شاهد از ژنوتیپ های دارای عملکرد دانه بیشتر، پایداری عملکرد مورد قبول و سازگار به محیط بودند. واژه های کلیدی: جو دیم، سازگاری و پایداری، عملکرد دانه، لاین های الیت، مناطق سردسیر