ارزیابی ژنوتیپ های پیشرفته زمستانه و بینابین گندم نان از نظر صفات زراعی و پتانسیل عملکرد دانه تحت شرایط دیم در آزمایشات مقایسه عملکرد مشترک مناطق سردسیر و معتدل سرد

ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان برای شناسایی لاین های برتر با هدف شناسایی لاین های سازگار با کشت در شرایط دیم، پتانسیل عملکرد بالا، متحمل به تنش های زنده و غیرزنده محیطی و دارای خواص کیفی و کیفیت نانوایی مطلوب بخشی از تحقیقات مستمر در برنامه اصلاح گندم برای مناطق دیم را شامل می گردد. در این تحقیق تعداد ‮‭97‬ لاین جدید و پیشرفته گندم که مراحل ارزیابی مقدماتی را در آزمایش ‮‭19‬‭thPRWYT ‬پشت سر گذاشته بودند در آزمایشات مقایسه عملکرد پیشرفته در ایستگاههای تحقیقات کشاورزی دیم مراغه، قاملو، سرارود، زنجان و شیروان مورد مطالعه قرار گرفتند. لاین های مورد مطالعه شامل ‮‭29‬ لاین بومی دریافتی از بانک ژن موسسه نهال و بذر، ‮‭12‬ لاین انتخابی از خزانه های بین المللی و تعداد ‮‭56‬ لاین حاصل از تلاقی های داخلی بودند که به همراه ارقام تجاری آذر،2 اوحدی، ریژاو و لاین ‭PTZ ‬در 5 آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. در طول دوره رشد از صفات زراعی، مورفولوژیکی و فنولوژیکی طی مراحل مختلف رشد یادداشت برداری به عمل آمد. همچنین خسارت سرمای زمستانه و واکنش لاینهای مورد ارزیابی به بیماریهای مهم ارزیابی گردید. تجزیه آماری داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار ‭SAS ‬انجام و انتخاب لاین های برتر بر اساس برتری لاین ها از نظر عملکرد و دیگر صفات ارزیابی شده نسبت به ارقام شاهد و تجاری موجود و نیز با توجه به نتایج آزمون های کیفی انجام گردید. از این تحقیق تعداد ‮‭22‬ لاین برتر با پتانسیل عملکرد بالاتر نسبت به ارقام شاهد انتخاب و جهت ارزیابی از لحاظ سازگاری و پایداری عملکرد دانه به آزمایشات یکنواخت سراسری سال آتی ‮‭21‬‭thERWYT-C ‬هدایت گردیدند. واژه های کلیدی: گندم نان، زراعت دیم، آزمایشات مقایسه عملکرد