بررسی ذخایر ماهی سفید و سایر گونه های اقتصادی کمیاب آب های ایرانی دریای خزر

این تحقیق به منظور تعیین شاخصهای زیستی، بررسی روند تغییرات صید و تلاش صیادی و برآورد میزان ذخایر و صید مجاز قابل برداشت ماهی سفید و سایر ماهیان استخوانی کمیاب در سواحل ایرانی دریای خزر در سال ‮‭1391-92‬ انجام شد. براساس نتایج بدست آمده در سال بهره برداری ‮‭1391-92‬ تعداد ‮‭124‬ شرکت تعاونی پره فعال بوده و با ‮‭45260‬ بار پره کشی حدود ‮‭8100‬ تن از انواع ماهیان استخوانی را صید نمودند. مقدار صید ماهی سفید حدود ‮‭6326‬ تن و مقدار صید در واحد تلاش ‮‭139/8‬ کیلوگرم در هر پره کشی برآورد شد. مقدار صید کل با احتساب صید قاچاق ‮‭16160‬ تن برآورد شد. ماهی سفید و سایر ماهیان استخوانی کمیاب به ترتیب با ‮‭11883‬ و ‮‭1338‬ تن ‮‭73/5‬ و ‮‭8/3‬ درصد از کل صید را به خود اختصاص دادند. در سال بهره برداری ‮‭1391-92‬ میانگین ( انحراف معیار) طول چنگالی ماهی سفید ‮‭39/6 5/47‬ سانتیمتر و وزن کل ‮‭806/3 356/82‬ گرم محاسبه شد. بیشترین فراوانی در طبقه طولی ‮‭42‬‮‭38‬ سانتیمتر مشاهده گردید و فراوانی ماهیان غیراستاندارد ‮‭38/5‬ درصد محاسبه شد. دامنه سنی 2 تا ‮‭10‬ ساله بوده و ماهیان 4 تا 6 ساله با فراوانی ‮‭84/7‬ درصد بیشترین فراوانی را داشتند. با استفاده از داده های پارامترهای رشد و ساختار سنی میزان ذخایر ماهی سفید در سواحل ایران طی سالهای بهره برداری ‮‭39800‬ تن محاسبه شد. نقاط مرجع بیولوژیک ماهی سفید در دو نقطه F‮‭1.0‬ و ‭%F‬‮‭35‬ بترتیب ‮‭0/41‬ و ‮‭0/34‬ در سال برآورد شد. بر اساس مدلهای موجود، در این تحقیق میزان صید مجاز بیولوژیک ماهی سفید بین ‮‭7300-9100‬ (با رویکرد احتیاطی ‮‭7300‬ تن) برآورد شد. ماهی سفید نسبت به فاکتورهای محیطی حساس است بنابراین این فاکتورها باید در ارزیابی و مدیریت ذخایر این ماهیان مورد بررسی قرار گیرند. پیشنهاد می شود که در بهره برداری از ذخایر ماهی سفید بر اساس نتایج بدست آمده از رویکرد احتیاطی که از اطلاعات دقیق تر حاصل شده، بکار گرفته شود. واژه های کلیدی: دریای خزر، ماهی سفید، گونه های کمیاب، پارامترهای رشد، زیتوده، صید بیولوژیک قابل قبول