بررسی تغییرات فصلی تولید و مصرف گیاهان مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (خراسان رضوی - سایت بینالود)
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
Language: Persian
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
Document ID: R-1092040
Publish: 16 February 2019
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
View: 265
Pages: 128
Publish Year: 1392
نسخه کامل Research منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
Abstract:
تولید گونههای مرتعی در سال های مختلف و همچنین در طول سال، تحت تاثیر شرایط مختلف تغییر می کند. بدون شناخت این عوامل و همچنین میزان تغییرات در تولید علوفه و مصرف دام، برنامه ریزی در اداره و بهره برداری ازمرتع ممکن نیست. این طرح به منظور بررسی خصوصیات رویشی و تولیدی و میزان مصرف علوفه گیاهان در مراحل مختلف رویشی توسط دام، به مدت چهار سال، از سال 1386 تا 1389 در مراتع ییلاقی بینالود خراسان رضوی با ارتفاع 2400 متر از سطح دریا در 75 کیلومتری جنوب شرقی قوچان به اجرا گذاشته شد. تولید هر گونه در داخل قطعه محصور از ابتدای فصل رویش تا انتهای فصل چرا و با فواصل یک ماهه اندازه گیری گردید. میزان مصرف در بیرون قطعه محصور و با اندازه گیری تولید پایه های چرا شده در طول فصل چرا و تفاضل آن از تولید پایه های چرا نشده بدست آمد. داده های بدست آمده با نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد کمترین مقدار علوفه تولید شده مربوط به سال 87 بود که بواسطه خشکسالی میزان بارندگی آن حدود نصف میانگین منطقه بود. بیشترین تولید نیز مربوط به پر بارانترین سال در منطقه یعنی سال 89 بود. تفاوت تولید در بیشتر گونه ها در سالهای بررسی معنی دار بود. علوفه تولید شده در سال کم تولید نسبت به سال پر تولید از 12/5 تا 79 درصد در نوسان بود. این نسبت در دو سوم گونه ها کمتر از 50 و در یک سوم دیگر بیشتر از 50 درصد بود. بطور متوسط سالانه 75 درصد علوفه تولید شده مورد استفاده دام قرار گرفت که در گونه ها بین 22 تا 95 درصد در نوسان بود. درصد مصرف فقط در 15 درصد گونه ها کمتر 69 درصد بود. تغییرات تولید و مصرف در ماه های مختلف معنی دار بود. در مجموع بیشترین مقدار علوفه مرتع در اردیبهشت تولید گردید (حدود 44 درصد). میزان تولید فروردین 16/4 درصد ، خرداد 36/1 درصد و نزدیک 4 درصد از تولید سالانه گونه های مورد بررسی مربوط به تیر ماه بود. تنها تولید سه گونه در تیر ماه ادامه داشت. از میانگین 4 ساله حدود 522 کیلو گرم علوفه تولیدی مرتع از تعداد 27 گونه مورد چرای دام، 2.84 درصد تولید به گونه های Bromus kopetdaghensis ، Verbascum songaricum، Agropyron intermedium ، Scariola orientalis ، Onobrychis cornuta ،Stipa arabica ، Eremurus spectabilis و Festuca arundinacea اختصاص داشت. به طور متوسط 2.68 درصد علوفه تولید شده در خرداد ماه، 5.15 درصد در تیر ماه و 5.16 درصد در اردیبهشت ماه توسط دام استفاده شد. در طول بررسی دام تنها در سال 87 در اردیبهشت ماه وارد مرتع شد. 71 درصد ازکل علوفه مصرفی ازگونه های Bromus kopetdaghensis که حداکثر تولید آن در اردیبهشت و حداکثر مصرف در خرداد، سه گونه Scariola orientalis ، Agropyron intermedium وVerbascum songaricum که حداکثر تولید و مصرف آن در خرداد و Eremurus spectabilis حداکثر تولید آن در فروردین و حداکثر مصرف در خرداد ماه بوده است. علاوه برگندمی های پایا دو گونه Scariola orientalis و Eremurus spectabilis از گونه هایی هستند که کمتر به آنها توجه شده ولی هم از لحاظ تولید و هم میزان مصرف دام در منطقه حایز اهمیت است. کلمات کلیدی: مرتع ییلاقی، خوش خوراکی، بارندگی و تولید، پهن برگهای خوش خوراک، گندمیان خوشخوراک