آت اکولوژی چندگونه مرتعی مرغوب در اکوسیستم های مرتعی

در این پروژه، چگونگی عمل و رفتار تعدادی از گونه های مرتعی مرغوب و رابطه هریک از آنها با اجزا زنده و غیر زنده اکوسیستم مربوطه مورد مطالعه قرار گرفت. هدف اصلی این تحقیق تهیه اطلاعات اکولوژیک پایه برای حفظ و نگهداری گونه ها و اصلاح، احیا و مدیریت مراتع در برنامه ریزی های آینده است. برای این مطالعه، سه گونه مرتعی مرغوب شامل‭: Koeleria cristata ‬در استان آذربایجان غربی،‭Ferula ovina ‬در استان کرمان و ‭Astragalus schistosus ‬در استان اصفهان در نظر گرفته شد. در این تحقیق، ابتدا خصوصیات رویشگاههای گونه های مورد نظر از لحاظ توپوگرافیک (ارتفاع، شیب، جهت)، ادافیک (بافت خاک، ‭pH‬، ‭EC)‬، کلیماتیک (بارندگی، دما) و میدان اکولوژیک آنها مشخص گردید. نحوه حضور (تراکم، پوشش تاجی، فراوانی) گونه های مورد مطالعه در رویشگاه مربوطه تعیین شد و لیست گونه های همراه هریک از آنها نیز تهیه گردید. داده های اقلیمی از ایستگاه های هواشناسی که در نزدیک ترین فاصله با رویشگاه های گونه های مورد مطالعه می باشند و نیز از لحاظ موقعیت جغرافیایی (ارتفاع و جهت) با رویشگاه گیاه مورد نظر شباهت بیشتری دارند بدست آمد. سپس، مواردی از قبیل زادآوری (جنسی، غیرجنسی)، قوه نامیه، و وزن هزار دانه در سالهای مختلف بررسی شد. مطالعه فنولوژی گونه ها در سالهای مختلف و ارتباط آن با بارندگی و دما، و نیز بررسی سیستم ریشه (طول ریشه، عمق ریشه دوانی، میدان گسترش) از موارد اصلی این تحقیق بودند. چگونگی مقاومت گونه ها به چرای دام و نیز ارزش رجحانی هریک از آنها برای دام های مختلف (بویژه گوسفند و بز) با روش زمان سنجی مطالعه شد. این تحقیق منجر به نتایجی شد که مجموعه ای از اطلاعات در مورد خصوصیات اکولوژیک و چگونگی رفتار تعدادی از گونه های مرتعی مرغوب را در دسترس محققین و مدیران منابع طبیعی قرار می دهد. در ارتباط با هر یک از گونه های مورد نظر که در قالب زیر طرحهای این پروژه تحقیقاتی بررسی اکولوژیک شده اند یک مورد گزارش نهایی تهیه و ارایه گشته است که دربرگیرنده جزییات مطالعه می باشد. بنابر این، در گزارش نهایی این پروژه ملی فقط خلاصه ای از نتایج بدست آمده و بحث مختصری در مورد هریک از گونه ها ارایه می گردد. کلمات کلیدی: آت اکولوژی، گونه های مرتعی مرغوب، اکوسیستم های مرتعی ایران