توسعه و تکمیل مجموعه گیاهان دارویی و آفت کش (سمی) در هرباریوم وزارت جهاد کشاورزی ‭(IRAN)‬

هرباریوم ها و مجموعه های گیاهی به دلیل اهمیت و کاربردی که در سایر تحقیقات علمی دارند به عنوان مرجع برای دسترسی آسان و سریع و همچنین تشخیص نمونه با روش مقایسه از اهمیت ویژه ای برخوردارند. هرباریوم وزرات جهاد کشاورزی با بیش از ‮‭60‬ سال قدمت یکی از قدیمیترین هرباریوم ها در ایران به حساب می آید که شامل 6 مجموعه: گیاهان گلدار، قارچ ها، علف های هرز، گیاهان بی گل، مجموعه قارچ های زنده، گیاهان دارویی و آفت کش است. مجموعه گیاهان دارویی و آفت کش دارای 2 بخش گیاهان دارویی و آفت کش همچنین این مجموعه دربردارنده کلکسیونی از بذور گیاهان دارویی کشور می باشد. در این تحقیق، به منظور تکمیل و توسعه مجموعه گیاهان دارویی و آفت کش موجود در هرباریوم فوق، تعداد ‮‭200‬ بذر یا سایر اندام های گیاهی شامل برگ، گل و میوه از گونه های دارویی شایع در ایران مطالعه گردیدند و برای هر نمونه مشخصات شامل: نام تیره، نام علمی گونه، محل جمع آوری، جمع آوری کننده، تشخیص دهنده، نام فارسی یا محلی و قسمتهای مورد استفاده گیاه، تهیه گردید. این اطلاعات در برنامه ‭Access ‬ذخیره گردیده و قابل استفاده می باشد. هدف از تهیه اطلاعات فوق علاوه بر سامان دهی به اطلاعات گیاهان دارویی و سمی کشور به صورت مستند و بر اساس نمونه های شاهد ‭(voucher specimens) ‬تهیه سامانه اطلاعاتی جهت تسهیل امر استفاده و کاربرد گیاهان دارویی در گیاهپزشکی است. همچنین با توجه به اهداف پیش بینی شده در پروژه و در راستای تهیه بانک اطلاعاتی گیاهان دارویی و آفت کش ایران، تعداد ‮‭160‬ گونه گیاهی متعلق به ‮‭14‬ تیره از نظر جنبه دارویی و یا خواص آفت کشی مطالعه گردیدند که عبارتند از‭: Asteraceae‬، ‭Brassicaceae‬، ‭Campanulaceae‬، ‭Cyperaceae‬، ‭Euphorbiaceae‬، ‭Fumariaceae‬، ‭Hypericaceae‬، ‭Juncaceae‬، ‭Lamiaceae‬، ‭Poaceae‬، ‭Polygonaceae‬، ‭Solanaceae‬، ‭Valerianaceae‬، ‭Verbenaceae. ‬برای هر گونه علاوه بر تهیه شرح تاکسونومیکی، مشخصاتی از قبیل نام فارسی یا محلی، نام انگلیسی، پراکندگی در ایران و خواص دارویی یا آفت کشی آن نیز تهیه شده است. اطلاعات این گونه ها نیز در بانک اطلاعاتی طراحی شده ثبت گردیدند. واژه های کلیدی: گیاهشناسی، کنترل بیولوژیک، گیاهپزشکی، تنوع زیستی