بررسی حد بهره برداری مجاز گونه های مهم مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (فارس چشمه انجیر)

میزان بهره برداری مناسب و مجاز از مرتع باعث پایداری، جلوگیری از تخریب، پایداری گیاهان مرغوب و ارتقا وضعیت آن می شود و بنابراین به پایداری آب و خاک و گوناگونی ژنتیکی موجود در کشور کمک می کند. هدف از اجرای این طرح تعیین حد بهره برداری مجاز گونه های مرتعی و یا برداشت نسبتی از گیاهان مرتعی که برداشت بالاتر از آن موجب خسارت به گیاهان می شود، می باشد. این تحقیق در مراتع نیمه استپی چشمه انجیر فارس واقع در ‮‭25‬ کیلومتری شمال غرب شیراز بمدت 5 سال(‮‭1385-1389‬) اجرا شد. در این سایت 6 گونه مهم مرتعی انتخاب و با روش تقلید چرا ‭simulation )) ‬چهار شدت ،0 ،‮‭50 25‬ و ‮‭75‬ درصد در طی سال های اجرای طرح، روی گونه ها اعمال گردید. در این بررسی، تولید بیوماس هوایی، شادابی و قدرت گیاه، درصد مرگ و میر، ارتفاع گیاه، مقدار بذر تولیدی در مورد هر گونه اندازه گیری و تعیین گردید.میزان تولید گونه ها پس از اعمال تیمار شدت چرایی، اندازه گیری و در طرح آماری کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح پایه کاملا تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان می دهد که اثر شدت های مختلف چرایی برای اکثر گونه های مورد بررسی، در سطح یک درصد معنی دار گردیده به طوریکه تیمار ‮‭25‬ و ‮‭50‬ درصد بهره برداری از گونه ها در طول فصل چرا، از میانگین تولید بیشتری در مقایسه با تیمارهای شاهد و ‮‭75‬ برخوردار بوده است. اثر سال برای تمامی گونه ها به غیر از ‭Astragalus ‬در سطح یک درصد معنی دار شده است. میزان حدکثر بهره برداری مجاز گونه ها مورد یررسی شامل ‭Astragalu susianus‬، ‭Gipsophylla virgata‬، ‭Achillea eriophora‬، ‭Teucrium polium‬، ‭Stipa Arabica ‬و ‭Bromus tomentellus ‬با توجه به میزان تولید و پایداری گونه ها به میزان ‮‭50‬ درصد برآورد گردید. واژه های کلیدی حد بهره برداری مجاز ، تقلید چرا، گونه های مرتعی، چشمه انجیر