شناخت اندیشه بین الملل توحیدی-اسلامی و دکترین مهدویت

شناخت اندیشه بین الملل توحیدی-اسلامی و دکترین مهدویت مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری اقدام به انتشار طرح های پژوهشی انجام گرفته طی سال های 1384 تا 1392 کرده است. پژوهش جامع طرح تدوین «نظام جایگزین بین الملل» ازجمله این پژوهش هاست. پژوهش «شناخت اندیشه بین الملل توحیدی-اسلامی و دکترین مهدویت» یکی از 25 پروژه (اعم از پروژه های اجرایی، مطالعاتی و سیستمی) این پژوهش جامع است که در سه جلد به انجام رسیده است. جلد اول، فصل های اول و دوم : منجی گرایی و پایان تاریخ جلد دوم، فصل سوم: تبیین حکومت ها و روابط بین الملل اسلامی در عصر غیبت جلد سوم، فصل چهارم و پنجم: دکترین مهدویت و نوع نظام حاکم بر اداره جهان در عصر ظهور این پروژه از مجموعه «پروژه های تحقیقاتی» این طرح بوده که ذیل عنوان «مهدویت» به انجام رسیده است. در مقدمه نگارنده آورده است: در جلد اول این طرح به دو مقوله مهم در موضوع دکترین مهدویت اشاره شده است. ابتدا به اندیشه منجی گرایی در ادیان ابراهیمی و سایر ادیان و مسالک توجه ویژه به عمل آمد، همچنین در این زمینه به برخی آثار و برکات حکومت تنی چند از ابرار نیم نگاهی شد. پس از آن در فصل دوم به نظریات جهانی شدن و پایان تاریخ پرداخته شد که در این زمینه دیدگاه های مطرح ارایه شد و از منظر گفتمان توحیدی مورد نقد و ارزیابی قرار گرفت. در جلد دوم، حلقه دوم از اندیشه بین المللی توحیدی مورد توجه قرار گرفته است. به منظور تبیین دقیق تر موضوع چهار بخش نظریات، ولایت فقیه، اندیشه بین الملل شیعی و زمینه های ظهور در دستور کار نگارنده و تیم تحقیق بوده است. در بخش اول نظریات متفکرین اسلامی که در مورد رابطه اسلام با اجتماع و حکومت و روابط بین الملل مورد توجه قرار گرفته است. ابتدا رویکرد تاریخی در مورد پیدایش، اوج گیری و افول حکومت های اسلامی و احیای نظریات اسلام اجتماعی بررسی شده است. پس از آن نظریات اسلامی که از مسیر حق و عدالت فاصله گرفته است مانند دیدگاه های انحرافی بهاییت و وهابیت، رویکردهای محافظه کار مانند انجمن حجتیه و اسلام سازشکار در قالب اسلام سکولار و اسلام اروپایی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان فصل به اندیشه اسلام ناب از منظر فقه سیاسی توجه شده و سیر تاریخی آن در نظریات فقهای شیعه از زمان صفویان تا عصر حاضر به بحث و بررسی گذاشته شده است. در بخش دوم ماحصل اندیشه فقه سیاسی در قالب نظریه ولایت مطلقه فقیه ارایه شده است. در این بخش نیز ابتدا نظریات امام خمینی(ره) مطرح شده و پس از آن دیدگاه های شاگردان ایشان و فقهای متاخر در این زمینه آورده شده است. سپس مبانی عقلی، نقلی و قانونی ولایت فقیه از بعد نظری بررسی شده و پس از آن کارکردهای عملی پیاده سازی این نظریه در قالب انقلاب و جمهوری اسلامی بیان شده است. در بخش سوم تعمیم الگوی ارایه شده در بخش قبل در عرصه فراملی در قالب تیوری عام اسلام فقاهتی-سیاسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پس از آن مواجهه این الگو با پدیده جهانی شدن ارزیابی شده و در نهایت نظریات اندیشمندان اسلامی در عرصه بین الملل در زمان غیبت مورد توجه بوده است. در بخش چهارم نیز زمینه های ظهور منجی موعود مورد بررسی بوده است. در این زمینه ابتدا به رواج معنویت گرایی در عصر حاضر که به دو صورت انحرافی و غیرانحرافی بوده است اشاره شده، سپس حرکت های جنبش های عدالت خواه در غرب و کشورهای اسلامی مورد توجه بوده و پس از آن نمونه هایی از چالش های نظری و عملی اسلام و غرب در دهه های اخیر مورد اشاره قرار گرفته است. در پایان نیز با توجه به احادیث صحیح نقل شده در زمینه وقایع و آشوب ها و جنگ های پیش از ظهور که می تواند نقطه اوج چالش های مذکور بین اسلام و غرب باشد، به بحث و بررسی گذاشته شده است. با توجه به دستاوردهای این فاز و تعمیم آن به صورت عقلی و نقلی به شرایط ظهور تا تثبیت حکومت مهدوی و در دوره استقرار زمینه هایی جهت جمع بندی عنوان کلی طرح یعنی «تبیین حکومت ها و روابط بین الملل اسلامی در عصر غیبت» در جلد سوم فراهم شده است.