رویکرد اختیارات نامتعارف در تسهیم ریسک درآمد آزادراه‌های مشارکت عمومی-خصوصی

تسهیم ریسک درآمد پروژه‌های راهسازی مشارکت عمومی-خصوصی مسأله‌‌ای چالشی است که تئوری اختیارات یکی از رویکردهای متداول حل آن محسوب می‌شود. هدف این پژوهش، با چشم‌اندازی فراتر از اختیارات استاندارد رایج در مدلسازی راهکارهای این مسأله، پیشنهاد تعدادی از اختیارات نامتعارف کاربردی در طراحی مکانیزم‌های تسهیم ریسک درآمد این پروژه‌ها و روش ارزیابی و مقایسه آن‌ها است. در این پژوهش، طی مجموعه‌ مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای، نظرات خبرگان درباره بازتاب اختیارات نامتعارف پیشنهادی در تسهیم ریسک درآمد پروژه‌های آزادراهی مشارکت عمومی-خصوصی دریافت شد. سپس با تحلیل محتوای حاصل از مصاحبه‌ها، کاربرد این اختیارات در تسهیم ریسک درآمد پروژه‌های مورد مطالعه روشن، و مکانیزم‌های پیشنهادی طراحی شد. پیش‌بینی درآمدهای ‌پروژه طی بهره‌برداری، طبق مدل حرکت براونی هندسی و ارزیابی مقدار پرداختی اختیارات حاضر در این مکانیزم‌ها، با شبیه‌سازی مونت‌کارلو انجام شد. نهایتاً، کاربرد مکانیزم‌های پیشنهادی در یک پروژه واقعی آزموده شد. نتایج این پژوهش به‌عنوان تمهیداتی نوین در تسهیم ریسک درآمد پروژه، از دولت و بخش خصوصی، به‌عنوان ذینفعان اصلی پروژه‌های آزادراهی مشارکت عمومی-خصوصی در مسیر الف) طراحی مکانیزم‌های کارآمد و دقیق تسهیم ریسک درآمد، ب) شبیه‌سازی درآمدها طی بهره‌برداری، پ) محاسبه پرداختی نهایی مکانیزم‌ها با الگوی اختیارات و ت) ارزیابی طیف ریسک ذینفعان با ترجیحات متنوع ریسک‌پذیری در مکانیزم‌های مختلف، پشتیبانی می‌کنند. این پژوهش نشان می‌دهد که اختیارات نامتعارف می‌توانند دقت، قابلیت و انعطاف مکانیزم‌های تسهیم ریسک درآمد پروژه‌های آزادراهی مشارکت عمومی-خصوصی را بهبود ببخشند و دولت و بخش خصوصی را به وضعیت برد-برد، از مسیر مکانیزمی که انتظارات و استراتژی‌های هر دو طرف را برآورده می‌کند، هدایت کند.

Keywords:

اختیارات نامتعارف , پروژه‌های آزادراهی مشارکت عمومی-خصوصی , تسهیم ریسک درآمد