دستاوردهای سنت دستورنویسی عربی برای زبان‌شناسی جدید مطالعۀ موردی: وجه التزامی

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 197

This Paper With 30 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LS-7-11_004

تاریخ نمایه سازی: 24 آذر 1399

Abstract:

سنت دستورنویسی عربی یکی از مهم‌ترین جریان‌های زبان‌شناسی در طول تاریخ است؛ جریانی که دستاوردهای آن در بسیاری از موارد با دستاوردهای مطالعات زبان‌شناسی جدید برابر است. در این پژوهش ضمن نشان‌دادن تطابق تقسیم‌بندی سه‌گانۀ انواع وجه فعلی (اخباری، التزامی و امری) با تقسیم‌بندی سه‌گانۀ فعل مرفوع، منصوب و مجزوم در عربی، روشن می‌کنیم که دستورنویسان زبان عربی کاربردهای وجه التزامی در این زبان را چگونه توصیف و با اشاره به چه مؤلفه‌هایی آن را تبیین کرده‌اند. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که سیبویه، سردمدار مکتب بصره و صاحب قدیمی‌ترین کتاب در نحو عربی، به نقش عدم‌قطعیت در کاربردهای فعل منصوب (حال التزامی) اشعار داشته و در بحث مربوط به عوامل ناصبه بدان اشاره کرده است. همچنین، می‌توان از خلال برخی از نظرات او، اهمیت دیدگاه گوینده در تعیین قطعی یا غیرقطعی-بودن گزاره را استخراج کرد. از سوی دیگر، نشان می‌دهیم که فرّاء، سردمدار مکتب کوفه، چگونه برای تبیین کاربردهای وجه التزامی نقش زمان و دلالت زمانی را دخیل دانسته است. دستورنویسان بعدی به پیروی از آرای نحوی آنها این بحث را تکمیل کرده‌اند و برای نمونه، به تمایز میان زمان مطلق و زمان نسبی برای تعیین دلالت‌های زمانی حال التزامی اشاره کرده‌اند. زبان‌شناسان در قرن اخیر بدون مراجعه به یافته‌های این سنت، اهمیت این دو مؤلفه را در کاربردهای وجه التزامی کشف کرده‌اند؛ دستاوردی که طبق نتایج این پژوهش، ردپای آن را در  بیش از هزار سال پیش در کتب نحویون زبان عربی، می‌توان دید.

Authors

مونا ولی پور

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آذرنوش، آذرتاش. (۱۳۶۷). آموزش زبان عربی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ...
  • ابن‌برهان العُکبَری، ابوالقاسم عبدالواحد بن علی. (۱۹۸۴م). شرح اللمع. تحقیق ...
  • ابن‌حاجب، ابوعمرو عثمان بن عمر. (۱۹۸۲م). الإیضاح فی شرح المفصل. ...
  • ابن‌خباز، احمد بن الحسین. (۲۰۰۲م). توجیه اللمع. تحقیق فایز زکی ...
  • ابن‌سراج، ابوبکر محمد بن سهل. (۱۹۸۸م). الاصول فی النحو. تحقیق ...
  • ابن‌مالک، محمد بن عبدالله. (۱۹۸۴م). الفیه ابن مالک. بغداد: مکتبة ...
  • ابن‌یعیش، موفق‌الدین. (۲۰۰۴م). شرح مفصل الزمخشری. لایپزیگ: بروک‌هاوس. ...
  • أخفش، ابوالحسن سعید بن مسعده. (۱۹۸۵م). معانی القرآن. تحقیق عبدالأمیر ...
  • اخلاقی، فریار. (۱۳۸۶). «بایستن،‌ شدن و توانستن: سه فعل وجهی ...
  • استرآبادی، رضی‌الدین محمد بن حسن. (بی‌تا). شرح کافیة ابن الحاجب. ...
  • اکبری، منوچهر و مونا ولی‌پور. (۱۳۹۵). «نقد و تحلیل انواع ...
  • انوری، حسن و حسن احمدی‌گیوی. (۱۳۷۶). دستور زبان فارسی ۲. ...
  • ایلخانی‌پور، نگین. (۱۳۹۴). صفات وجهی در زبان فارسی. تهران: مرکز. ...
  • ایلخانی‌پور، نگین. (۱۳۹۵). وجهیت در بندهای متمم. رسالۀ دکتری. دانشگاه ...
  • جرجانی، ابوبکر عبدالقاهر بن عبدالرحمن. (۱۹۸۲م). المقتصد فی شرح الإیضاح. ...
  • حریری، ابومحمد القاسم بن علی بن محمد. (۱۹۹۷م). شرح ملحة ...
  • خوارزمی، صدر الأفاضل القاسم بن الحسین. (۱۹۹۸م). ترشیح العلل فی ...
  • دبیرمقدم، محمد. (۱۳۸۹). «سیبویه: زبان‌شناس و دستورنویس». دستور. ۶: ۴۴-۳. ...
  • روبینز، رابرت هنری. (۱۳۷۸). تاریخ مختصر زبان‌شناسی. ترجمۀ علی‌محمد حق‌شناس. ...
  • زجاجی، ابوالقاسم عبدالرحمن بن اسحاق. (۱۹۸۴م). الجمل فی النحو. تحقیق ...
  • زمخشری، ابوالقاسم محمود بن عمر. (۲۰۰۹م). المفصل فی صنعة الإعراب. ...
  • سخاوی، علم‌الدین علی بن محمد. (۲۰۰۲م). المفضل فی شرح المفصل. ...
  • سیبویه، ابوبشر عمرو بن عثمان. (۱۹۸۸م). الکتاب. تحقیق و شرح ...
  • فرّاء، ابوزکریا یحیی بن زیاد. (۱۹۸۳م). معانی القرآن. الطبعة الثالثة. ...
  • قریب، عبدالعظیم. (۱۳۳۸). دستور زبان فارسی به اسلوب السنۀ مغرب ...
  •  مبرّد، ابوالعباس محمد بن یزید. (۱۹۶۸م). المقتضب. تحقیق محمد عبدالخالق ...
  • ورستیگ، کیس. (۱۳۹۱). تاریخ مطالعات زبان‌شناسان مسلمان. ترجمۀ زهرا ابوالحسنی. ...
  • Carter, M. G. (2004). Sibawayhi, London: Oxford Center for Islamic ...
  • Comrie, B. (1985). Tense. Cambridge: University Press. ...
  • Darzi, A. & S. Kwak (2015). “Syntax and semantics of ...
  • Narrog, H. (2005). “On defining modality again”. Language Sciences. 27: ...
  • Fischer, W. (1978). “Dass-Sätze mit أنْ und أنّ”. Zeitschrift für ...
  • Palmer, F. (2001). Mood and Modality, Cambridge: Cambridge University Press. ...
  • Portner, P. (2009). Modality, Oxford: University Press.  ...
  • Reichenbach, H. (1947). Elements of Symbolic Logic. Berkeley: University of ...
  • Ryding, K. C. (2005). A Reference Grammar of Modern Standard ...
  • Sadan, A. (2012a). The Subjunctive Mood in Arabic Grammatical Thought. ...
  • Sadan, A. (2012b). “The mood of the verb following ḥattā, ...
  • Talmon, R. (1993). “Ḥattā + Imperfect and chapter 239 in ...
  •  Testen, D. (1994), “On the development of the Arabic subjunctive”. ...
  • نمایش کامل مراجع