بررسی صوت‌شناختی رخداد انسدادی‌ چاکنایی پیش از واکۀ آغازین در واژگان زبان فارسی

پژوهش حاضر در حوزۀ آواشناسی آکوستیک، می­کوشد ماهیت صوت‌شناختی انسدادی چاکنایی را پیش از واکۀ آغازین در زبان فارسی، مشخص سازد و به این‌ پرسش پاسخ دهد که آیا این آوا در آن جایگاه نقش همخوان دارد یا ویژگی واکۀ آغازین در زبان فارسی است. دادگان پژوهش شامل سه دسته است: گروه ناواژۀ یک که در آن، واکه­ پس از یک واج بجز انسدادی چاکنایی قرار دارد، گروه ناواژۀ دو که وجود انسدادی چاکنایی پیش از واکه در آن‌ها محرز است و گروه سوم، شاملِ 30 واژۀ زبان فارسی که با واکه‌ آغاز می‌شوند. این سه گروه ناواژه و واژه توسط 16 نفر اعضای نمونه در استودیو خوانده و ضبط شده­­اند. سپس در نرم‌افزار پرات، بر اساس ویژگی‌های آکوستیکیِ دیرش، شیب طیفی، سازۀ اول و شدت، واکه‌های هر گروه، مورد سنجش واقع شده­اند، مقادیر عددیِ به‌دست‌آمده بر اساس شاخص‌های میانگین، واریانس و آزمون تعقیبی شفه، بررسی آماری شده­اند. درنهایت، بر اساس تحلیل‌ها، معیارهای وجودِ همخوان انسدادی ‌چاکنایی در گروه واژه تأیید نشده­اند. پس، انسدادِ کاملی که ویژگی‌های صوت‌شناختی یک همخوان را داشته باشد، پیش از واکه‌های آغازین در واژگان زبان فارسی وجود ندارد. بنابراین، آن انسداد ناقص می‌تواند همان ویژگی صوتی باشد که در ابتدای فرایند تولید واکۀ آغازین به آن اضافه می‌شود و آن واکه را چاکنایی‌شده می‌سازد.

Keywords:

همخوان انسدادی چاکنایی , آواشناسی آکوستیک , واکۀ آغازین , چاکنایی‌شدگی , نرم‌افزار پرات