تحلیل فضایی آسیب پذیری اجتماعی- اقتصادی شهر بجنورد در برابر زلزله با استفاده از مدل چند معیاره فضایی در GIS

وقوع مخاطرات طبیعی، از جمله زلزله، نه تنها باعث خسارت به زیرساختارهاي کالبد ي و فیزیکی در مناطق زلزله زده میشود، بلکه ساختارهاي اجتماعی آن مناطق را هم تحت تأثیر قرار میدهد. بنابراین، ارزیابی آسیب پذیري شهرها در برابر این مخاطرات، تنها به عناصر کالبدي-فیزیکی آنها محدود نشده، در این راستاعناصر کالبدي- فیزیکی آنها محدود نشده، در این راستاعناصر اجتماعی این شهرها را هم باید مطالعه و بررسی نمود. لذا، جهت تبیین تئوریک پیشینه ي آسیب پذیري، بررسی مفاهیم تبیین کننده ي مسأله انتخاب و مدل نظري و مطابق آن فرضیه پژوهش ارائه گردید . با این نگاه و براساس مسئله ي »تحلیل فضایی میزان آسیب پذیري اجتماعی - اقتصادي شهر بجنورد در برابر زلزله«، سؤال پژوهش چنین طرح شده است : »توزیع فضایی میزان آسیب پذیري اجتماعی در شهر بجنورد چگونه است؟ مطابق مبانی نظري و پیشینه ي تحقیق و تدوین چارچوب نظري، مفهوم میزان آسیب پذیري اجتماعی شهر بجنورد در برابر خطر زلزله با مدل چند معیاره ي فضایی بر اساس 4 شاخص و 21 معرف در محیط نرم افزار ArcGis تحلیل گردید. آزمون فرضیه ارائه شده در قالب روش تحلیل کمی- توصیفی، از مدلهاي AHP گروهی، SAW وتوابع ArcGis به ویژه Buffering، Weighted Overlay، Spatia Analyst Raster Classify استفادده گردید. نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه پژوهش نشان میدهد که میزا ن آسیب پذیري اجتماعی در شهر بجنورد از تفاوتهاي فضایی برخوردار است و بیشترین آسیب پذیري ها در گوشه هاي شمال شرقی و جنوب غربی شهر قرار دارد.

Keywords:

شهر بجنورد , خطر زلزله , میزان آسیب پذیری , تفاوتهای اجتماعی- فضایی