بررسی تأثیر روانگرایی بر روی خطوط لوله مدفون در حین زلزله با مطالعه موردی زلزله 2013 شهر دشتی بوشهر

یکی از اصلیترین آموزه هاي بدست آمده از زلزله هاي گذشته نیاز به برنامه ریزي لرزه اي براي شریانهاي حیاتی میباشد تا بتوان با لوازم و سیستم پشتیبانی مناسب نسبت به تعمیر و ترمیم سریع شریانهاي حیاتی اقدام نمود. در زلزله هاي گذشته به علت مشکلات زیادي که در خطوط انتقال آب و فاضلاب، برق و گاز به وجود آمد، شاهد بسیاري از مشکلات مانند قطعی آب و برق و یا انفجار بودیم . آسیب پذیري خطوط لوله مدفون تحت روانگرایی ناشی از زلزله در حین برخی از زلزله هاي گذشته مشاهده شده است و گزارشهاي جامعی از این رخداد وجود دارد.روانگرایی یکی از دلایل اصلی بروز اختلال در خطوط لوله مدفون در حین زلزله می باشد. شرایط لازم براي رخ دادن این پدیده خاك ماسه اي سست، لایه ماسه اي اشباع، و شدت زلزله می باشد. به دلیل این حقیقت که سازه خط لوله با سایر سازه ها بسیار متفاوت میباشد (طویل بودن و داشتن جرم کم) براساس نتایج زلزله هاي گذشته و مقایسه آن با سایر سازه ها مشاهده میشود که در صورتی که پارامترهاي موثر در روانگرایی مانند شدت زلزله و لایه خاك نامتراکم و سایر عوامل مخرب مانند نشست خاك قابل توجه باشند، روانگرایی براي خطوط لوله مدفون خطرناك میباشد.هدف این تحقیق مطالعه عددي خطوط لوله مدفون تحت تأثیر روانگرایی با مطالعه موردي زلزله سال 2013 شهر دشتی استان بوشهر (ایران) با بزرگاي 6 .1 در مقیاس ریشتر میباشد. طی این زمین لرزه سیستم هاي توزیع آب و برق شهر قطع شدند و خطوط انتقال آب خسارت شدیدي را به علت روانگرایی متحمل شدند (محمد تاتار، گزارش پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی ). در این تحقیق مقایسه اي بین تغییرمکان و کرنش خط لوله پلی اتیلن انتقال آب در منطقه اي که تحت تأثیر زلزله اي با مشخصات زلزله شهر دشتی قرار گرفته و مناطقی که خارج از محدوده زلزله میباشند صورت گرفت که نتایج بدست آمده از بحرانی شدن و حتی شکست خط لوله در بعضی نقاط در منطقه تحت زلزله حکایت میکند . همچنین در ادامه مقایسهاي بین شرایطی که وزن خاك روي لوله درنظر گرفته شود و یا از آن صرف نظر شود صورت گرفته است که نتایج نشان دهنده اثر مثبت وزن خاك روي لوله جهت کاهش تنش و تغییرمکان میباشند.

Keywords:

روانگرایی , خطوط لوله مدفون , شریانهای حیاطی , زلزله , روش المان محدود