جستاری دربارۀ بده بستان برخی واژه ها در زبان فارسی و عربی

یکی از زمینه­ های تأثیرگذاری و تأثیرپذیری میان زبان و فرهنگ فارسی و عربی، پدیدة قرض­گیری و بده بستان واژه است که به‌ منظور بیان معانی و مفاهیم جدید، در دوره­های مختلف تاریخ دو زبان انجام گرفته است. ازآنجاکه ساخت آوایی، تعداد حروف الفبا و مبانی دو زبان مورد نظر، متفاوت است، بسیاری از واژه­های فارسی که به زبان عربی وارد شده، ساختِ آوایی متناسب با زبان عربی یافته است. از سوی دیگر، زبان فارسی در طی دوره­ های گذار از پارسی باستان به پهلویی و از پهلوی به دری دستخوش دگرگونی­های بسیار – به‌ ویژه در حوزه واژگانی- شده است. امروزه یافتن اصل فارسی بسیاری از واژه­ های عربی شده، کاری بسیار دشوار است و درعین‌حال از زمینه ­های پژوهشی است که پرداختن به آن ضروری می­ نماید. نگارندگان این مقاله برآنند تا با بررسی و تحلیل نمونه­ هایی از این "معربات" که از فارسی به عربی وارد شده و تغییراتی یافته و سپس در دوره ­های بعد به همان شکل تغییر یافتۀ زبان عربی، دوباره در زبان فارسی رواج یافته است، بپردازند. بیشتر به بررسی نمونه­ هایی پرداخته­ شد که شواهدی از آیات قرآن کریم و شعر عربی قدیم برای کاربرد آن وجود دارد و شکل عربی ­شده آن در متون فارسی به کار رفته است.

Keywords:

واژه های کلیدی: بده بستان واژه ها , معرّب و دخیل , زبان فارسی , زبان عربی