اثربخشی مداخله آموزشی بر کاهش رفتارهای خوددرمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: کاربرد مدل بزنف

اهداف: انجام خوددرمانی در بین بیماران دیابتی منجر به نوسان شدید قند خون آنان شده و همین امر سبب ابتلای زودتر بیماران به عوارض دیابت می‌شود. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل بزنف بر رفتارهای خوددرمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه نیمه‌تجربی در سال 1397 روی 200 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تحت پوشش مرکز دیابت شهر فسا انجام شد. نمونه‌ها به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند (100 نفر در هر گروه). ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه محقق‌ساخته شامل اطلاعات دموگرافیک، سازه‌های مدل بزنف (آگاهی، نگرش، عوال قادرکننده، هنجارهای انتزاعی و قصد رفتاری) و سئوالات رفتار خوددرمانی در خصوص دیابت بود که قبل و سه ماه پس از مداخله تکمیل شد. مداخله آموزشی برای گروه آزمون در قالب 7 جلسه آموزشی 55-50 دقیقه‌ای برگزار شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 22 و توسط آزمون‌های مجذور کای، T مستقل و T زوجی صورت گرفت. یافته‌ها: میانگین نمرات آگاهی، نگرش، عوامل قادرکننده، هنجارهای انتزاعی و قصد رفتاری به‌طور معنی‌داری در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل پس از مداخله آموزشی افزایش یافت. همچنین میانگین نمره رفتار خوددرمانی در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل کاهش معنی‌داری پیدا کرد (05.0>P). نتیجه‌گیری: مداخله آموزشی مبتنی بر مدل بزنف بر کاهش رفتارهای خوددرمانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو اثربخش است.

Keywords:

Diabetes Type 2 , Self-Medication , BASNEF Model , Intention , Subjective Norm , Empowering Factors , دیابت نوع دو , خوددرمانی , مدل بزنف , قصد , هنجار انتزاعی , عوامل قادرکننده