مطالعه خانواده من، برنامه پیشگیری‌کننده از شروع زودرس مصرف مواد: کاربرد رویکرد نقشه‌نگاری مداخله

سابقه و هدف: با توجه به پژوهش‌های صورت گرفته، مصرف مواد یکی از مسائل سلامت جامعه ایرانی است و علاوه بر افزایش شیوع، سن شروع مصرف نیز کاهش یافته و به اوایل نوجوانی و حتی کمتر رسیده است. هدف از این پژوهش، توسعه برنامه خانواده‌محور پیشگیری‌کننده از شروع زودرس مصرف مواد در کودکان (مطالعه خانواده من) با بهره‌گیری از رویکرد برنامه‌ریزی نقشه‌نگاری مداخله بود. مواد و روش‌‌ها: پژوهش حاضر پروتکل مطالعه‌ای است که در آن رویکرد نقشه‌نگاری مداخله به ‌عنوان چارچوب برنامه‌ریزی برای توسعه برنامه مطالعه خانواده من استفاده شد. در این مطالعه شش گام نقشه‌نگاری مداخله تکمیل گردید. اساس نیازسنجی مصاحبه با متخصصان و بررسی ادبیات مرتبط بود. در گام دوم از تقاطع اهداف عملکردی و تعیین‌کننده‌های مرتبط در ماتریکس‌ها، اهداف تغییر نگارش شدند. در ادامه، پس از طراحی برنامه و برنامه‌ریزی پیاده‌سازی مداخله، طرح ارزشیابی برنامه تکمیل گردید. یافته‌ها: استفاده از رویکرد نقشه‌نگاری مداخله ما را در توسعه یک برنامه نظامند، نظریه و شواهدمحور، همچنین مشخص ساختن پیامدها، اهداف عملکردی و تغییر، تعیین‌کننده‌ها، روش‌های تغییر نظری و کاربردهای عملی، برنامه مداخله، انتشار و ارزشیابی گام به گام راهنمایی و کمک کرد. نتیجه‌گیری: نقشه‌نگاری مداخله یک رویکرد نظامند، نظریه و شواهد محور به ‌منظور توسعه برنامه ارتقاء سلامت با کیفیت ادامه‌دار را فراهم می‌کند.  

Keywords:

Health promotion , Program Planning , Health Intervention , Mental Health , Health Education , ارتقاء سلامت , برنامه‌ریزی , مداخله بهداشت , سلامت روان , آموزش بهداشت