خُرّمیان و بازتاب باورهای خُرّمی در رباعیات خیام

Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 298

This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHC-50-2_003

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399

Abstract:

خُرّمیان تداوم مزدکیان روزگار ساسانی بودند که در دورۀ اسلامی جنبش‌هایی را برضد خلافت عباسی بنیان نهادند. آیین خُرّمیان ماهیتی اَسرارآمیز، التقاطی و رمزآلود داشت. از مهم‌ترین باورهای آنان که در منابع اسلامی گزارش شده است، می‌توان به دعوت به شادی و خُرّمی، تکریم آیینی شراب، بیان رمزآلود و تناسخ اشاره کرد. به گزارش منابع تاریخی، حیات خُرّمیان در ایران تا دورۀ سلجوقی و چند دهه پس از وفات خیام تداوم یافته است. یافته‌های این پژوهش بیانگر مضامین مشترکی است که حاکی از بازتاب پاره‌ای از باورهای بنیادین خرمی در مضامین محوری رباعیات خیام است. این مقاله با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به گزارش‌های معتبر تاریخی و منابع اصیل در زمینۀ رباعیات خیام، در پی آن است تا ضمن بررسی آیین خرمی  و تداوم حیات آن، از بازتاب پاره‌ای از باورهای بنیادین آن در رباعیات خیام سخن گوید.

Authors

حسین مفتخری

دانشگاه خوارزمی

امیر علی نیا

خوارزمی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن‌اثیر، عزالدین علی، تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران، ترجمۀ ...
  • ابن‌کثیر، ابوالفداء‌ اسماعیل، البدایه و النهایه، دارالفکر، بیروت، 1407ق. ...
  • ابن‌جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، تلبیس ابلیس، ترجمۀ علیرضا ذکاوتی قراگزلو، نشر ...
  • ابن‌جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، به ...
  • ابن‌ندیم، محمدبن‌اسحاق، الفهرست، ترجمه و تحشیۀ محمدرضا تجدد، اساطیر، تهران، ...
  • ابن‌عبری، تاریخ مختصرالدول، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، علمی‌ و فرهنگی، تهران، ...
  • ابن‌فندق، ابوالحسن‌علی، تاریخ الحکماء المسمی بدرة الاخبار و لمعة الانوار، ...
  • ابوالمعالی، محمدبن‌نعمت، بیان‌الادیان، به تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه و با همکاری ...
  • اسلامی‌ندوشن، محمدعلی، جام جهان‌بین (مجموعۀ مقاله‌های ادبی)، کتابخانۀ ایرانمهر، تهران، ...
  • اسکیِروُ، پی، ئو، «هخامنشیان و اوستا»، در پیدایش امپراتوری ایران، ...
  • اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمۀ جواد ...
  • الیاسی، پریسا، "زندگی پس از مرگ و تَناسُخ در متون ...
  • آمورتی، ب. س.، «ملل‌ و نحل»، در تاریخ ایران کمبریج ...
  • بغدادی، ابومنصورعبدالقاهر، تاریخ مذاهب اسلام یا ترجمۀ الفرق ‌بین ‌الفرق، ...
  • بلعمی، ابوعلی، تاریخنامۀ طبری، به تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، ...
  • پورشریعتی، پروانه، زوال و فروپاشی ساسانیان، ترجمۀ خشایار بهاری، فرزان‌روز، ...
  • تتوی، قاضی‌احمد و آصف‌خان قزوینی، تاریخ الفی، به تصحیح غلامرضا ...
  • ثعالبی، عبدالملک ‌بن ‌محمد، غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم، ...
  • جوینی، عطاملک، تاریخ جهانگشا، به تصحیح محمد قزوینی، نگاه، تهران، ...
  • دشتی، علی، دَمی با خیام، اساطیر، تهران، 1377ش. ...
  • دی‌یونگ، آلبرت، «دَهِشَ مُغان»، در پیدایش امپراتوری ایران، آخرین یافته‌ها، ...
  • حسنی‌‌رازی، سیدمرتضی، تبصرة العوام فی معرفة مقالات الانام، به تصحیح ...
  • دفتری، فرهاد، «روابط اسماعیلی ـ سلجوقی: برخورد و بن‌بست»، در ...
  • دیوان حافظ شیرازی، به اهتمام محمدقزوینی و قاسم غنی، زوار، ...
  • رازی، نجم‌الدین، مرصاد العباد من المبدأ إلی المعاد، به کوشش ...
  • راشدمحصل، محمدتقی، دینکرد هفتم، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران، 1389ش. ...
  • رشیدی‌تبریزی، یاراحمد ‌بن ‌حسین، رباعیات خیام (طربخانه)، به تصحیح جلال‌الدین ...
  • رشیدی‌تبریزی، یاراحمدبن‌حسین، طربخانۀ رباعیات عمرخیام، کتابخانۀ مجلس، نسخۀ خطی شمارۀ ...
  • امین‌رضوی، مهدی، صهبای خرد (شرح احوال و آثار حکیم عمر ...
  • زرین‌کوب، عبدالحسین، از کوچۀ رندان (دربارۀ زندگی و اندیشۀ حافظ)، ...
  • زمردی، حمیرا، «تناسخ و قداست گیاهی در شعر سپهری و ...
  • ساتن، الول، ل. پ، «رباعی در ادب نخستین پارسی»، در ...
  • سمعانی، ابوسعد عبدالکریم، الانساب، به کوشش شرف‌الدین احمد، مطبعة مجلس ...
  • شایگان، داریوش، پنج اقلیم حضور(فردوسی، خیام، مولوی، سعدی، حافظ)، فرهنگ ...
  • شروانی، جمال‌خلیل، نزهة‌المجالس، به تصحیح، تحقیق و مقدمۀ محمدامین ریاحی، ...
  • شکی، منصور، «دُرُست‌دینان»، در معارف، ش28، فروردین ـ تیر 1372، ...
  • شهرستانی، عبدالکریم، ملل‌ و نحل، به تحقیق و تصحیح سید ...
  • صدیقی، غلامحسین، جنبش‌های دینی ایرانی در قرن‌های دوم و سوم ...
  • طبری، محمد بن ‌جریر بن یزید، تاریخ طبری، ترجمۀ ابوالقاسم ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین محمد، الهی‌نامه، به تصحیح، تقدیم و تعلیق ...
  • فروغی، محمدعلی و قاسم غنی، رباعیات حکیم عمرخیام نیشابوری، به ...
  • فلیکس‌لاژار، ژان باتیست، راز و رمزهای آیین میترا (مهر)، ترجمۀ ...
  • قنبری، محمدرضا، خیام‌نامه (روزگار، فلسفه و شعر خیام)، زوار، تهران، ...
  • قزوینی، زکریا بن محمد، آثار البلاد و اخبار العباد، با ...
  • قفطی، ابوالحسن علی‌بن‌یوسف، تاریخ الحکماء، دانشگاه تهران، تهران، 1371ش. ...
  • کریستنسن، آرتور، بررسی انتقادی رباعیات خیام، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، توس، ...
  • کلیما، اوتاکر، تاریخ جنبش مزدکیان، ترجمۀ جهانگیر فکری ارشاد، توس، ...
  • کوک، جان مانوئل، شاهنشاهی هخامنشی، ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر، ققنوس، تهران، ...
  • کومون، فرانتس، «مهرابه دورا»، در دین مهر در جهان باستان، ...
  • مادلونگ، ویلفرد، فرقه‌های اسلامی، ترجمۀ ابوالقاسم سری، اساطیر، تهران، 1381ش. ...
  • مجمل‌التواریخ و القصص، به تصحیح نجم‌الدین سیف‌آبادی، دومونده نیکارهوزن، آلمان، ...
  • مرکلباخ، راینهولد، میترا؛ آیین و تاریخ، ترجمۀ توفیق گلی‌زاده، با ...
  • مستوفی‌قزوینی، حمدالله‌ بن ‌ابی‌بکر، تاریخ‌ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی، ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌حسین، التنبیه و الإشراف، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، علمی ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌حسین، مروج‌‌الذهب و معادن الجواهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ...
  • مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، ترجمۀ ابوالقاسم امامی، سروش، تهران، 1369ش. ...
  • مقدسی، مطهر بن ‌طاهر، آفرینش و تاریخ، ترجمۀ محمدرضا شفیعی ...
  • مولتون، جیمز هوپ، گنجینۀ مُغان، ترجمۀ تیمور قادری، مهتاب، تهران، ...
  • مونس‌الاحرار فی دقائق الاشعار، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، نسخۀ خطی ...
  • مینایی، فاطمه، «تناسخ»، در نقد و نظر، سال یازدهم، ش43 ...
  • نظام‌الملک، ابوعلی‌حسن، سیاست‌نامه،‌ به تصحیح عباس اقبال، اساطیر، تهران، 1394ش. ...
  • نظری، علیرضا و مجتبی قنبری مزیدی، «بازتاب اندیشه‌های خیام در ...
  • نوبختی، حسن‌بن‌موسی، فرق‌الشیعه، با ترجمه و تعلیقات محمدجواد مشکور، علمی ...
  • هدایت، صادق، ترانه‌های خیام، امیرکبیر، تهران، 1313ش. ...
  • همدانی، رشیدالدین فضل‌الله، جامع‌التواریخ (اسماعیلیان)، به تصحیح محمد روشن، میراث ...
  • همایی، جلال‌الدین، خیامی‌نامه، انجمن آثار ملی، تهران، 1346ش. ...
  • هودسون، م. ج. س.، «دولت اسماعیلی»، در تاریخ ایران کمبریج، ...
  • یارشاطر، احسان، «کیش مزدکی»، ترجمۀ م. کاشف، در ایران‌نامه، سال ...
  • یوسفی، محمدتقی، «تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق»، در معرفت فلسفی، ...
  • Clinton, J. W., “Bāda”, in Encyclopedia Iranica, online edition, available ...
  • Crone, Patricia, The Nativist Prophets of Early Islamic Iran: Rural ...
  • Crone, Patricia, “Ḵorramis”, in Encyclopedia Iranica, online edition, ...
  • available at http://www.iranicaonline.org,articles/korramis (accessed on 16 August, 2012). ...
  • De Long, A., Traditions of the Magi: Zoroastrianism in Greek ...
  • Smart, Ninian, World Philosophies, Routledge, London, 2001. ...
  • Walker, Paul, “The Doctrine of Metempsychosis in Islam”, in Islamic ...
  • Widengren, George, Mani and Manichaeism, translated by Charles Kessler, in ...
  • نمایش کامل مراجع