نظم در تفسیر تبیان و ارتباط آن با نظریه نظم جرجانی

با نزول قرآن مسلمانان  با نگرش های مختلف اعتقادی، ادبی، عقلی و برهانی به مطالعه ی آن پرداخته، تفاوت ها و تمایز های آن را با سایر متون ادبی به بررسی و کاوش پرداختند. ازجمله این شیوه ها، شیوه ی ادبی است که با استدلال بر پایه ی متن به عنوان یک واحد به هم پیوسته و به هم وابسته با عنوان «نظم» در پی اثبات مینوی و فرا بشری بودن قرآن کریم است. این نظریه توسط عبد القاهر جرجانی تکامل یافت و به نام او مشهور شد. نگاه تفسیری شیخ طوسی در تفسیر تبیان بیانگر این است که شیخ با لحاظ نظریه نظم به تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم پرداخته است. اشتراک این دو دیدگاه در چیست؟ نظریه نظم در تبیان چه جایگاهی دارد؟ این مقاله ضمن پاسخ به این سوالات جایگاه معنا شناسی و نظم را در تفسیر قرآن تشریح نموده و نظریه « معنای معنا » یا تفسیر های چند لایه را درتفسیر برخی آیات تحلیل می نماید در این مقاله به روش تحلیل عقلانی محتوا دریافتیم که شیخ طوسی به نظم به عنوان یک اصل در اعجاز قرآن باور داشته و در تبیین آیات، این اصل را لحاظ کرده و بر اساس آن به بررسی روابط میان واژه ها پرداخته است.

Keywords:

: Tafsir at-Tabyan , The Theory of Verse , Semantics , Shaykh Tusi , Jurjani. , معنا شناسی , نظریه نظم , عبدالقاهر جرجانی , شیخ طوسی , تفسیر تبیان.