راهبردهای ایجاد ساختار مناسب بازار در صنایع تولیدی ایران (بر پایه شاخص لیندا و نظریه مداخلات بازاری)

هدف مقاله، ارائه راهبردهای ایجاد ساختار مناسب بازار در صنایع تولیدی ایران در چارچوب نظریه زمینه‌ای، با بررسی ساختار موجود از طریق محاسبه و تحلیل سهم بازار و استفاده از شاخص لیندا (Linda Index) است که بر اساس آن، چگونگی توزیع سهم بازار، شدت رقابت و روند مداخلات دولت در مدیریت بازار، مشخص می‌شود. از سوی دیگر، عملکرد رقابتی به عنوان شرایط مطلوب اقتصادی و نیز انحصار که به محدودیت بازار و تسلط یک یا چند بنگاه می‌انجامد، شرایط غیرمطلوب، یاد می‌شود. محاسبه شاخص لیندا در سطح کدهای دورقمی (ISIC) و دوره زمانی1395-1384، نشان می‌دهد برخی صنایع تولیدی ایران از نظر رقابت، وضعیت مطلوب‌تری نسبت به سایر صنایع داشته و بعضی، از ساختار رقابتی فاصله گرفته و به ساختار انحصاری گرایش دارند. در برخی صنایع نیز، سهم بنگاه‌های دولتی بسیار بالا و یا به‌ دلیل حمایت‌ دولت، باعث عدم توزیع عادلانه سهم‌ بازار شده‌اند. به طوری‌که بنگاه‌های خصوصی در رقابت با بنگاه‌های‌ دولتی، ناتوان عمل کرده‌اند‌. این موضوع، عدم موفقیت بازار و کارآیی پارتو، ناشی از ساختار بازار را اثبات می‌کند. بر اساس نظریه زمینه‌ای که به عنوان مدل تحلیل کیفی پدیده ساختاری و تعیین راهبرد، مورد استفاده قرار گرفته است، راهبردهای مدیریت دانش و فرایندها، حمایت از واحدهای تحقیق و توسعه بنگاه‌های کوچک در راستای کاهش ارتفاع ورود به بازار و صنعت، همچنین مدیریت تغییرات به منظور ارتقای نوآوری در تطبیق با شرایط، مدیریت بازار مبتنی بر آمایش صنعت و در تعامل بین نهاد دولت و بازار، به عنوان راهبردهای موثر در ایجاد ساختار مناسب بازار مورد تاکید است.

Keywords:

ساختار بازار , مداخلات بازاری , صنایع تولیدی ایران , شاخص لیندا