ارزیابی عوامل محیطی موثر بر ایجاد حس فضای قدسی در مساجد (مطالعه موردی: مسجد بازارتهران، مسجد دانشگاه تهران، مسجد الجواد تهران)
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 325
This Paper With 17 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_CIAUJ-5-1_007
تاریخ نمایه سازی: 7 بهمن 1399
Abstract:
فضای قدسی، فضایی است رشددهنده و تعالیبخش که در آن، وحدانیت بهعنوان کیفیتی هویتبخش، معیار و مبنای شخصیت و روح فضا محسوب میشود؛ وحدانیتی که باوجود تکثر و تنوع عناصر شکل میگیرد تا مخاطب چنین فضایی را به فطرت خویش رجعت دهد و نمودی از کمال باطنیاش را در آن باز یابد. مساجد بهعنوان نمایندۀ اصلی ساختارهای فیزیکی معماری اسلامی روزگاری نمایشی آشکار از تبلور فضای قدسی در عرصۀ محیط انسانساخت بودهاند، درحالیکه امروزه متأسفانه به دلیل تسامح و بیتوجهی، اغلب، این کیفیت کلیدی و حیاتیشان رنگباخته و در قالب کالبدهایی صرفاً فیزیکی از پاسخدهندگی فضایی به نیازهای معنوی مخاطب، بازماندهاند. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی مفهوم فضای قدسی و ارزیابی معیارهای آن در تعدادی از مساجد معاصر، به دنبال پاسخ این پرسش است که در مساجد معاصر، معیارها و شاخصهای مفهوم فضای قدسی چگونه و به چه میزان حضور دارند؟ روش این تحقیق، از نوع توصیفی- ارزیابی و گردآوری اطلاعات آن بر مبنای مطالعه منابع کتابخانهای، مشاهده و تحلیل محتوا است. در رابطه با تجربه حسِ فضای قدسی در مسجد، میزان حس فضای قدسی در سه مسجد با یکدیگر متفاوت است. این حس در مسجد امام تهران (شاه سابق) از بقیه مساجد بیشتر است؛ مسجد دانشگاه تهران در وضعیتی بینابین و میانه در مقایسه با دو نمونۀ دیگر قرار دارد و مسجد الجواد در وضعیتی کاملاً متفاوت، ازلحاظ دلالتهای عینی و ذهنی حس فضای قدسی، بسیار ضعیف ارزیابی میشود که عمدتاً معلول نگاه مدرن و حداقلیای است که در زمان ساخت این بنا موردتوجه قرارگرفته است.
Keywords:
Authors
محمدجواد عباس زاده
Art University of Isfahan
بهادر زمانی
Art University of Isfahan