تأثیر هیدروپلیتیک زاب کوچک بر روابط سیاسی ایران و اقلیم کُردستان عراق

روابط سیاسی کشور ایران و اقلیم کُردستان عراق در همسایگی یکدیگر، همواره متأثر از عواملی گوناگون بوده که می­تواند دارای چند بُعدِ تأثیرگذاری باشد. مسئله منابع مشترک به عنوان یکی از عوامل چندبُعدی، تاکنون بر روابط سیاسی دو طرف تأثیرات قابل ­توجهی داشته­ است. کانون مورد توجه از میان منابع مشترک، مسئله آب­های مشترک است که با جنبـه­هـای گوناگون بر روابط سیاسـی ایران و اقلیم کُردستان عراق تأثیر مـی­گذارد. رودخانه زاب کوچک به عنوان رودخانه­ای مـشترک بین ایران و اقلیم کُردستان همواره تحـت اعمـال تصـمیم­گـیری­های استراتژیک قرار گرفته است. در این راستا، هر دو طرف با مدّ نظر قرار دادن اهمیت منابع آبی، سـیاسـت­گذاری­های استراتژیک بر حوزه­های آبی مشترک را شروع کرده­اند که در این میان تصمیم­گیری­های استراتژیک کشور ایران و تأثیرگذاری آن­ بر روابط سیاسی طرفین - با توجه به دارا بودن ایران از موقعیتی فرادست نسبت به اقلیم کردستان - بیشتر بوده­ است. سؤال اصلی مقاله این است که هیدروپلیتیک زاب کوچک چه تأثیری بر روابط سیاسی ایران و اقلیم کردستان عراق می­تواند داشته باشد؟ فرضیه مقاله این است که از آنجایی که ایران نسبت به اقلیم کردستان عراق از لحاظ توپوگرافی در موقعیت بالادستی قرار دارد؛ در بهره­مندی از رودخانه زاب کوچک نیز از امتیازات بالاتری برخوردار بوده است، که این خود ضمن افزایش قدرت چانه­زنی ایران و برخورداری از اهرم­های اعمال فشار در روابط آیندۀ خود و مذاکرات دوجانبه با اقلیم کردستان، نقش به­سزایی در تغییر معادلات قدرت منطقه­ای به نفع ایران خواهد داشت که این امر می­تواند روابط سیاسی بین دو طرف را تحت تأثیر قرار دهد. در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است.  

Keywords:

Iran , Iraqi Kurdistan , Small zaab , Political Relations , Hydrophilic. , ایران , کردستان عراق , زاب کوچک , روابط سیاسی , هیدروپلیتیک.