بررسی تغییرات آبدهی قنوات، در ترسالیها و خشکسالیها (مطالعه موردی دشت یزد-اردکان)

خشکسالی وضعیتی ازکمبود بارش و افزایش دما است، که در هر وضعیت اقلیمی ممکن است رخ دهد و اثرات نامطلوبی را به جا بگذارد. بخش عمدهای از مساحت کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد و خشکسالی جزء لاینفک این مناطق میباشد .در نتیجھ منابع آبھای زیر زمینی بعنوان منبع اصلی و عمده تامین آب در اکثر مناطق ایران محسوب می شوند. میزان اثر پذیری آبدهی قنوات، نسبت به خشکسالی و ترسالیها یکسان نیست و بسته به موقعیت قنات و موقعیت قسمت ترکار آن فرق میکند . با توجه به ارزش منابع آب زیرزمینی و قنوات بعنوان یکی از شیوههای بهرهبرداری کهن از منابع آب در دشت یزد_اردکان، در این تحقیق به بررسی میزان اثرپذیری آبدهی قنوات دشت یزد- اردکان نسبت به خشکسالی و ترسالی پرداخته شده است.به این منظور ابتدا آمار آبدهی متوسط قناتها در یک دوره هفت ساله (سال آبی81-80 تا 87-86 در دشت یزد- اردکان محاسبه شد .سپس با استفاده از شاخصSIAP و شاخص دهکها به بررسی تغییرات روند خشکسالی و ترسالی در این گستره زمانی پرداختیم و آبدهی متوسط هر سال نسبت به میانگین آبدهی در طول دوره آماری با هم مقایسه شد. نوسانات آبدهی با وضعیت خشکسالی و ترسالی مقایسه گردید . نتایج حاصله نشان میدهد که روند تغییرات آبدهی با وضعیت خشکسالی در سالهای مختلف رابطه معنیداری دارد. طبق این بررسی میزان آبدهی قناتها در ترسالیها بطور متوسط 18/5% بیشتر از میانگین آبدهی دوره مورد مطالعه و در شدیدترین وضعیت خشکسالی به مقدار31/5% کمتر از میانگین آبدهی دوره مورد مطالعه می باشد و این برآورد نقش بسزایی در مدیریت بحران آبی منطقه مورد مطالعه خواهد داشت.

Keywords:

شاخص SIAP شاخص دهکها , خشکسالی , ترسالی , قنات