معرّفی و بررسی نسخۀ خطّی«صحیفۀ شاهی(تقویم المکاتیب)»

نسخه­های خطّی، گنجینه­های گران­بهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانه­های ایران و جهان نگهداری می­شود.این نسخه­ها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونه­های رایج در تاریخ ادب فارسی و عنوان عمومی آثار و  کتاب­هایی است که در­برگیرندۀ منشور یا فرمان، اخوانیات، جوابیات، سلطانیات، سوگندنامه­ها و عهدنامه­ها، فتح­نامه­ها یا شکست­نامه­ها است. عصر تیموری یکی از درخشان­ترین و پُررونق­ترین دوران منشآت­نویسی است. در این دوره، انشاءِ منشآت و ترسّلات گوناگون، مقیاس و معیاری برای سنجش مایه­های سخن­شناسی و ذوق به­ شمار­ می­رود. منشآت صحیفۀ شاهی یا تقویم­المکاتیب عنوان یکی از منشآت عصر تیموری است که به همّت ملّا حسین واعظ کاشفی سبزواری دبیر و منشی دربار سلطان حسین بایقرا و مؤلّف کتب بی شماری از قبیل جواهرالتّفسیر، انوار سهیلی، روضه الشّهدا و ... تدوین شده است. نسخه­های خطّی این کتاب در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانۀ مَلِک و چندین کتابخانۀ دیگر نگه­داری می­شود. با توجّه به اهمیّت ادبی و تاریخی کتاب صحیفۀ شاهی در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته، ضمن نگارش مقدّمه­ای در تاریخ مراسلات و معرّفی    نسخه­های خطّی این اثر، بر احیای یکی از مواریث تاریخی و ادبی کشور تأکید شده است.

Keywords:

ملّا حسین واعظ کاشفی سبزواری , صحیفۀ شاهی(تقویم المکاتیب) , منشآت , نسخۀ خطّی , عصر تیموری