سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

مصداق‌یابی واژۀ «زقوم» در قرآن با تأکید بر منابع تفسیری و گیاه‌شناسی

Publish Year: 1397
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 329

This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_NRGS-7-2_009

Index date: 30 January 2021

مصداق‌یابی واژۀ «زقوم» در قرآن با تأکید بر منابع تفسیری و گیاه‌شناسی abstract

طبق آیات مبارکۀ قرآن، یکی از مجازات‌های در نظر گرفته شده برای دوزخیان، تناول از گیاهی با نام «زقوم» است. از ویژگی‌های این گیاه، ایجاد حرارت و عطش در بدن گنهکاران است و تشبیه ثمرۀ آن به «سر شیاطین»، ترس، وحشت و آزارندگی را تداعی می‌کند. در وجود مادی چنین گیاهی اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی «زقوم» را گیاهی معروف نزد عرب دانسته‌اند و برخی دیگر آن را مختص به جهان دیگر می‌دانند. بررسی واژه «شیطان» نشان می‌دهد اعراب جاهلی، «شیطان» را به «مار» نیز اطلاق می‌کرده‌اند و تشبیه ثمرۀ گیاه «زقوم» به «سر شیاطین» به دلیل شباهت سر ماران با ثمرۀ این گیاه است که از ویژگی‌های آن، حمل سمّی تلخ است. این سم نه‌تنها ایجاد عطش و سوختگی می‌کند، تا حد مرگ نیز انسان را پیش می‌برد. هرچند منابع تفسیری بحثی جدی در زمینۀ وجود مادی این گیاه مطرح نکرده‌اند، با توجه به منابع جغرافیایی، گیاه‌شناسی و طبی و همچنین ویژگی‌های این گیاه و واژه‌های به‌کاررفته در رابطه با آن در قرآن، گیاهی با نام «خرمای صحرایی» یا «بلح الصحراء»، بیشترین مطابقت را با «زقوم» قرآن دارد.

مصداق‌یابی واژۀ «زقوم» در قرآن با تأکید بر منابع تفسیری و گیاه‌شناسی Keywords:

مصداق‌یابی واژۀ «زقوم» در قرآن با تأکید بر منابع تفسیری و گیاه‌شناسی authors

مریم رفیعی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

امیر احمدنژاد

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

محسن صمدانیان

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قرآن کریم ترجمۀ محمدمهدی فولادوند ...
ابراهیم، احمد شوقی (2012م)، موسوعة عالم الإنسان فی ضوء القرآن ...
ابن أثیر، مجدالدین (1399ق)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ...
ابن درید، محمد بن حسن (1987م)، جمهرة اللغة، تحقیق رمزی ...
ابن سینا، بوعلی (بی‌تا)، القانون فی الطب، تحقیق محمد أمین ...
ابن عاشور، محمد بن طاهر (1984ق)، التحریر و التنویر، تونس: ...
ابن فارس، احمد (1399ق)، معجم مقائیس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد ...
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر، ...
ابن نفیس، علی بن أبی حزم (1387ش)، الشامل فی الصناعة ...
ابوحیان، محمد بن یوسف (1420ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: ...
آلوسی، محمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: ...
برقعی، حسین (1387ش)، ادویه قلبیه بوعلی سینا، تهران: نی. ...
بلخی، مقاتل بن سلیمان (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: ...
بیرونی، ابوریحان (1358ش)، صیدنه، ترجمۀ ابوبکر کاسانی، تهران: شرکت افست. ...
جرار، دلال یوسف (2010م)، لتکونی أجمل، بی‌جا، عالم الثقافة. ...
جندل، جاسم محمد (1971م)، أمراض العصر، بیروت- لبنان: دارالکتب العلمیة. ...
جندی، علی (1412ق)، فی التاریخ الأدب الجاهلی، بی‌جا، دارالتراث الأول. ...
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق)، الصحاح تاج اللغة و صحاح ...
حمیرى، نشوان بن سعید (1420ق)، شمس العلوم ودواء کلام العرب ...
خسروی، مهدی (1376ش)، گیاهان دارویی، تهران: محمد. ...
درویش، محی‌الدین (1415ق)، اعراب القرآن و بیانه، سوریه: دار الارشاد. ...
دغیم، بتول (2015م)، «أین توجد شجرة الزقوم»، http://mawdoo3،com، 05/01/97. ...
دهخدا، علی‌اکبر (1388ش)، گزیده امثال و حکم، به کوشش محمد ...
دیدیه، چارلز (1422ق)، رحلة إلی الحجاز، ریاض: دارالفیصل الثقافیة. ...
دینوری، عبدالله بن مسلم (1423ق)، الشعر و الشعراء، بیروت- لبنان: ...
رازی، فخرالدین (1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ...
زرگری، علی (1347ش)، گیاهان دارویی، بی‌جا، امیرکبیر. ...
زمخشری، محمود بن عمرو (بی‌تا)، الفائق فی غریب الحدیث والأثر، ...
________________ (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی. ...
سلطان، محمدمیرزا (1364ش)، سفرنامه سیف الدول، تهران: نی. ...
سید بن قطب، ابراهیم (1412ق)، فی ظلال القران، بیروت - ...
سیدی، علی رئیس (1355ش)، مرآة الممالک، ترجمۀ محمود تفضلی، تهران: ...
شربینی، محمد بن احمد (1285ق)، السراج المنیر فی الاعانة علی ...
شنوانی، محمد (1417ق)، النباتات المستخدمة فی الطب الشعبی السعودی، ریاض: ...
شیبانی، احمد بن محمد (1416ق)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، ...
صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباس (بی‌تا)، المحیط فی اللغة، ...
طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه ...
طبری، محمد بن جریر (1420ق)، جامع البیان فی تأویل القرآن، ...
طریحی، فخرالدین (1375ش)، مجمع البحرین، تهران: مرتضوی. ...
عسگری، انسیه (1389ش)، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، پژوهش‌های قرآنی، ...
عمر، احمد مختار (1429ق)، معجم اللغة العربیة المعاصرة، بی‌جا، عالم ...
غامدی، ابراهیم(2008م)، «نبات الزقوم»،http://www،thomala،com ، 06/12/96. ...
فاروقی، محمد اقتدار حسین (1387ش)، گیاهان در قرآن، ترجمۀ احمد ...
فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق)، کتاب العین، قم: هجرت، چاپ ...
فیروزآبادى، محمد بن یعقوب (1426ق)، القاموس المحیط، تحقیق التراث فی ...
قاسمی، محمد (1418ق)، محاسن التأویل، تحقیق محمد باسل عیون السود، ...
قرشی، علی‌اکبر (1371ش)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الإسلامیة. ...
قرطبی، محمد بن احمد (1364ش)، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو. ...
قشاش، محمد (1427ق)، النبات فی جبال السراة و الحجاز، مدینه: ...
قنوجی، محمد (1412ق)، فتح البیان فی مقاصد القرآن، بیروت: المکتبة ...
________ (1398ق)، یقظة اولی الاعتبار مما ورد فی ذکر النار ...
گرامی، بهرام (1386ش)، گل و گیاه در هزار سال شعر ...
ماتریدی، ابومنصور (1426ق)، تفسیر الماتریدی، تحقیق مجدی باسلوم، بیروت - ...
مبارکفوری، محمد (بی‌تا)، تحفه الأحوذی بشرح جامع الترمذی، بیروت: دارالکتب ...
محمدی آشنانی، علی (1389ش)، درسنامۀ شناخت عربستان، تهران: مشعر. ...
مصطفوی، حسن (1360ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: ترجمه ...
میراب‌زاده اردکانی، مهران (1389ش)، «امور طبیعیه و ارکان در مکتب ...
میرحیدر، حسین (1375ش)، معارف گیاهی: کاربرد گیاهان در پیشگیری و ...
نعمانی، سراج‌الدین (1419ق)، اللباب فی علوم الکتاب، تحقیق عادل أحمد ...
یاسوف، احمد (1419ق)، جمالیات المفردة القرآنیة، دمشق: دارالمکتبی. ...
یونس، ایاد عبدالقادر (2013م)، موسوعة الطب البدیل، موصل: دار الکتب ...
Cassidy, Tony (1997). Environmental Psychology. New York: Psychology Press. ...
Dilmen, Nevit (2013). "Nerium Oleander Zakkum". http://commons.wikimedia.org. ...
Duke, James A. (1929). Duke's Handbook of Medical Plants of ...
Flynn-Burhoe, Maureen (2009)."Mapping Metaphors: A Thorny Path". https:// oceanflynn.wordpress.com/tag/tree-of-zaqqum. ...
Iwu, Maurice M. (1993). Handbook of African Medicinal Plants. CRC ...
Mandaville, James p. (2011). Bedouin Ethnobotany: Plant Concepts and Uses ...
Musselman, Lytton John (2003)." Trees in the Koran and the ...
Quattrocchi, Umberto (2012). CRC World Dictionary of Medicinal and Poisonous ...
Stuckey, Barb (2012). Taste: Surprising Stories and Science About Why ...
نمایش کامل مراجع