وضعیت اقتصادی و تجاری میرجاوه در عصر پهلوی دوم

در طول تاریخ، مرزهای شرقی ایران از گذرگاه‌های مهم سیاسی و اقتصادی کشور بوده‌اند؛ به طوری که تحولات منطقه و درون‌کشوری ﺗﺄثیر مستقیمی بر رونق و کساد آنها داشته است. میرجاوه از شهرهای مرزی در استان سیستان‌وبلوچستان در شرق ایران است که در نزدیکی مرز پاکستان قرار دارد. در تاریخ معاصر، این شهر ابتدا به‌واﺳﻄﮥ رقابت‌های روس و انگلیس و سپس به علت راه‌آهنی که میرجاوه را به کویته متصل می‌کرد، حائز اهمیت شد؛ به گونه‌ای که برای دوره‌ای، از گمرک‌های مهم شرق کشور بود. پس از جدایی پاکستان از هندوستان، این شهر مرزی از رونق اقتصادی افتاد و درنتیجه، شیوﮤ معیشت مردم در آنجا تغییر کرد. در دﻫﮥ پنجاه شمسی/هفتاد میلادی، دولت مرکزی برای شناسایی وضعیت اقتصادی میرجاوه پژوهشگرانی به آنجا گسیل کرد. این پژوهشگران از اقتصاد منطقه اطلاعات دقیقی ارائه کردند. این پژوهش براساس گزارش‌های ارائه‌شده از گمرک میرجاوه در عصر پهلوی تهیه شده است و با طرح این پرسش که وضعیت اقتصادی، از نظر معیشتی و تجاری، میرجاوه عصر پهلوی چگونه بوده است، تاریخ اقتصادی میرجاوه را در دورﮤ محمدرضاشاه بررسی می‌کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد به علت رونق‌نداشتن کشاورزی و تجارت رسمی و نیز نزدیکی این شهر مرزی به زاهدان، قاچاق از مسیر میرجاوه رواج داشته و اقدامات صورت‌گرفته نیز بی‌اثر بوده است.

Keywords:

میرجاوه , تجارت خارجی , گمرک , قاچاق , حکومت پهلوی