جهل به حکم در رابطه بامسیولیت کیفری با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید و فقه شیعه

در حقوق کیفری موضوع جهل به حکم از جانب فقها و حقوقدانان به جهت اهمیت و تاثیر گذاری اساسی بر مسیولیت مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در نظام کیفری اسلام به استناد آیات و روایات و بهره گیری از قواعد و اصول فقهی، مجازات جاهل به تکلیف خلاف عدالت و عقل بوده و مجازات شخص جاهل قبیح و زشت دانسته شده است. در حقوق جزا اصل عدم تاثیر جهل به حکم بر مسیولیت کیفری مورد پذیرش واقع شده است و قاعده جهل به حکم و یا جهل به قانون رافع مسیولیت کیفری نمیباشد. این قاعده به عنوان یک اصل اساسی و کاربردی مورد نظر قرار گرفته است.رویکرد قانونگذاری در ایران تا قبل از تصویب قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲علی رغم عدم اشاره به حکم کلی جهل به حکم غالبا بر مبنای اصل »جهل به حکم رافع مسیولیت کیفری نیست« بوده است. در این مقاله ضمن اشاره به مستندات فقهی وحقوقی و دلایل پذیرش و عدم پذیرش ادعای جهل به حکم و وجه اشتراک بین دو دیدگاه فقهی و حقوقی، و رویکرد قانونگذار کیفری ایران بخصوص در آخرین اراده قانونگذاری پرداخته شده است.

Keywords:

جهل , حکم , مسیولیت کیفری , جهل به حکم , قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲