سنجش نابرابری توزیع پزشک و پزشک عمومی در استان سیستان و بلوچستان (96-1388)

مقدمه: اجرای عدالت و کاهش نابرابری در توزیع جغرافیایی پزشک و اتخاذ سیاست‌های مناسب از اهداف اصلی نظام‌های سلامت در دنیا است ازاین‌رو هدف این مطالعه، سنجش وضعیت و روند نابرابری توزیع پزشک و پزشک عمومی در استان سیستان و بلوچستان بود. مواد و روش کار: در مطالعه توصیفی- مقطعی و کاربردی حاضر جامعه آماری کل پزشکان و پزشکان عمومی شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان طی سال‌های 96-1388 بودند و نمونه‌گیری انجام نشد. داده‌های موردنیاز از سالنامه‌های آماری مرکز آمار ایران استخراج و سنجش نابرابری پزشک و پزشک عمومی با استفاده از شاخص‌های جینی، رابین‌هود، هرفیندال هیرشمن و تایل در نرم‌افزارهای Stata 14 و Excel 2019 انجام شد. یافته ها: بر اساس نتایج متوسط تعداد پزشک و پزشک عمومی به ازای هزار نفر در استان طی دوره 96-1388 به ترتیب برابر با 0/438 و 0/223 بود. همچنین متوسط شاخص‌های جینی، رابین‌هود، هرفیندال هیرشمن و تایل طی دوره برای پزشک به ترتیب برابر با 0/21، 0/19، 20/0، 0/24و برای پزشک عمومی به ترتیب برابر با 0/06، 0/10، 0/13 و 0/13 بود. این شاخص‌ها برای پزشک و پزشک عمومی طی دوره روند یکسانی داشتند که بیانگر صحت نتایج مطالعه است. نتیجه گیری: بر اساس تمام شاخص‌ها، نابرابری در توزیع پزشک عمومی در استان کاهش‌یافته است ولی نابرابری در توزیع پزشک هنوز در سطح بالایی باقی است لذا پیشنهاد می‌شود علاوه بر حفظ پزشکان عمومی و سیاست افزایش آن‌ها با رشد جمعیت، جهت کاهش نابرابری در توزیع پزشک، منابع فیزیکی سلامت مانند بیمارستان‌های تخصصی، تخت و تجهیزات پزشکی در استان افزایش و در شهرستان‌ها به نحو مقتضی توزیع شود تا پزشکان انگیزه کافی برای فعالیت در شهرستان‌های استان را داشته باشند. همچنین مشوق‌های مالی، تعرفه‌ای و افزایش پذیرش دانشجو در رشته‌های تخصصی موردنیاز جهت خدمت طولانی‌مدت در استان مفید خواهد بود.

Keywords:

Gini coefficient , Robin Hood Index , Herfindahl Hirschman Index , General Practitioner , Inequality , ضریب جینی , شاخص رابین‌هود , شاخص هرفیندال هیرشمن , پزشک عمومی , نابرابری