ارزیابی شاخص‌های رقابتی در کشت مخلوط چای ترش- ماش در نظام‌های مختلف خاک‌ورزی

به‌منظور بررسی شاخص‌های رقابتی و عملکرد دو گونه چای ترش و ماش در کشت مخلوط، آزمایشی در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، به‌صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک‌های­ کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی در سه سطح شامل خاک‌ورزی بدون شخم، شخم کاهش‌یافته (دیسک)، شخم مرسوم (گاوآهن و دیسک) و عامل فرعی نسبت­های کشت مخلوط در پنج سطح شامل کشت خالص چای ترش، کشت خالص ماش،50 درصد چای ترش  بعلاوه 50 درصد ماش، 75 درصد چای ترش بعلاوه 25 ماش، 25 درصد چای ترش  بعلاوه 75 درصد ماش در نظر گرفته شد. شاخص‌های مورد بررسی در این آزمایش شامل نسبت برابری زمین؛ شاخص رقابت، شاخص غالبیت و تزاحم نسبی بودند. بیشترین تزاحم نسبی از سیستم بدون خاک­ورزی (02/3) و کمترین تزاحم نسبی چای ترش از سیستم خاک­ورزی مرسوم (51/2) به دست آمد. بیشترین شاخص تزاحم نسبی مربوط به کشت مخلوط 75 درصد ماش  بعلاوه 25 درصد چای ترش (63/4) بدست آمد. در بین سیستم‌های مختلف خاک­ورزی حداکثر ضریب غالبیت چای ترش از سیستم بدون شخم (79/0) به دست آمد. مقایسه برهم‌کنش  سیستم خاک‌ورزی در نسبت‌های مختلف کشت مخلوط نشان داد که بیشترین شاخص غالبیت برای چای ترش از سیستم بدون خاک­ورزی و کشت مخلوط 75 درصد ماش بعلاوه  25درصد چای ترش (69/1) به دست آمد.  بالاترین مقدار نسبت برابری زمین در تیمار 75 درصد ماش بعلاوه 25درصد چای ترش حاصل گردید. با اندازه‌گیری سایر شاخص­های رقابتی چای ترش با عملکرد اقتصادی بیشتر از قابلیت رقابت بیشتری نسبت به ماش برخوردار بود.

Keywords:

شاخص رقابت , شاخص غالبیت , ضریب تزاحم نسبی , نسبت برابری زمین