نقد فمینیستی رمان این خیابان سرعت‌گیر ندارد اثر مریم جهانی

«فمینیسم» جنبشی اجتماعی است که از اواخر قرن هجدهم و با هدف برچیده‌شدن تبعیض‌های جنسیّتی زنان، در اروپا و آمریکا آغاز شد و تا کنون سه دورۀ مختلف را پشت سر گذاشته‌ و گروه‌ها و گرایش‌های گوناگونی از آن پدید آمده‌است. با راه‌یافتن اندیشه‌های فمینیستی به حوزۀ نقد ادبی، در اواخر دهۀ 1960، «نقد فمینیستی» (زن‌مدارانه) پایه‌گذاری شد که آثار ادبی را با دو رویکرد «جلوه‌های زن» و «نقد زن نویسنده» مورد تحلیل و واکاوی قرار می‌دهد. در این جُستار بر اساس نقد فمینیستی و با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای، جلوه‌های زن و نشانه‌های زنانه‌نویسی رمان این خیابان سرعت‌گیر ندارد، نوشتۀ مریم جهانی، نقد و بررسی شده‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که در این اثر ضرورت استقلال مالی زنان و موانع فرهنگی و اجتماعی اشتغال آنان، برتری دادن جنس مذکّر بر مؤنّث، مردستیزی و سنّت‌شکنی زنان، پدرسروری، تنوّع‌طلبی و خیانت مردان، خشونت‌های جسمی، روانی، جنسی، اقتصادی و حقوقی علیه زنان و ازدواج زودهنگام که از مسائل و مشکلات اصلی زنان در جوامع مردسالار است، به‌روشنی منعکس شده‌است. همچنین در جای‌جای این رمان جزئی‌نگری، اطناب و پُرگویی، نوستالژی، روایت دالان در دالان و جستجوی عشق حقیقی که از عمده ویژگی‌های نوشتار و سبک زنانه است، دیده‌می‌شود.  

Keywords:

فمینیسم , زن , نقد فمینیستی , جلوه‌های زن , زنانه‌نویسی